หมายรับสั่ง เรื่อง เกณฑ์ทำข้าวยาคูถวายพระสงฆ์ในพระราชพิธีสารท

ด้วยพระยารักษมณเฑียร รับพระราชโองการใส่เกล้าฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สั่งว่า ทรงพระราชศรัทธาให้นิมนต์พระสงฆ์ราชาคณะ พระสงฆ์ฐานานุกรม พระสงฆ์อันดับ เข้ามารับ (พระราช) ทานฉันในพระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน พร้อมกับในการพระราชพิธีสารทแล้ว จะได้ถวายข้าวยาคู ด้วย ณ วันเดือน ๑๐ แรม ๑๔ แรม ๑๕ ค่ำ ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้นค่ำ ๑ ปีกุน นพศก เพลาเช้า พระพุทธรูป ๑ พระสงฆ์ ๓๐ รูป (รวม) ๓๑ รูป ทั้ง ๓ วัน จึงแผ่พระราชกุศลให้ เจ้ามีกรม เจ้าหากรมมิได้ ให้ข้าราชการ ให้ท่านข้างใน ทำข้าวยาคูถวายพระสงฆ์

ณ วันเดือน ๑๐ แรม ๑๔ ค่ำ ข้าราชการ พระพุทธรูป ๑ พระสงฆ์ ๓๐ รูป (รวม) ๓๑ รูป

แรม ๑๕ ค่ำ เจ้ามีกรม เจ้าหากรมมิได้ พระพุทธรูป ๑ พระสงฆ์ ๓๐ รูป (รวม) ๓๑ รูป

ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้นค่ำ ๑ ท่านข้างใน พระพุทธรูป ๑ พระสงฆ์ ๓๐ รูป (รวม) ๓๑ รูป ทั้ง ๓ วันนั้นให้กรมนาจัดเอาข้าวที่มีน้ำนมดี เข้ามาส่งแก่ผู้รับสั่ง ณ ทิมดาบชาววัง แต่ ณ วันเดือน ๑๐ แรม ๑๓ ค่ำ เพลาเช้า ให้พอจ่ายทั้ง ๓ วัน

อนึ่ง ให้ชาวพระคลังในซ้าย จัดน้ำตาลกรวดมาส่งผู้รับ ณ ทิมดาบชาววัง แต่ ณ วันเดือน ๑๐ แรม ๑๓ ค่ำ เพลาเช้า ให้พอจ่ายทั้ง ๓ วัน

อนึ่งให้เกณฑ์แผ่พระราชกุศล ทำข้าวยาคู

วันเดือน ๑๐ แรม ๑๔ ค่ำ เพลาเช้า เจ้าพระยามหาเสนา ๑ เจ้าพระยาพระคลัง ๑ พระยาศรีพิพัฒน์ ๑ (พระยาโชดึกราชเศรษฐี) เจ้าพระยายมราช* ๑ พระยาพิพัฒนโกษา ๑ พระยาธิเบศร์บดี ๑ พระยาราชมนตรีบริรักษ์ ๑ พระพงศ์นรินทร์ ๑ พระยาเพชรพิไชย ๑ พระยาอภัยรณฤทธิ ๑ พระยาเทพอรชุน ๑ พระยาศรีเสาวราช ๑ พระยาราชสงคราม ๑ พระยาชำนิรจนา ๑ พระยาจินดารังสรรค์ ๑ พระยาพิพิธโภไคย ๑ พระยาศรีสหเทพ ๑ พระยารักษมณเฑียร ๑ พระยาไกรศรี ๑ พระยาศรีสุริยพาห ๑ พระยาท้ายน้ำ ๑ (พระยาพิไชยสงคราม) พระยาอนุชิตราชา” ๑ เจ้าพระยามหาโยธา๑๐ ๑ (เจ้าพระยานครศรีธรรมราช) พระยากำแพง* ๑ (พระยาสงขลา) พระยาอสุรเสนา*๑๑ ๑ (พระยาพัทลุง) พระยามหาอำมาตย์*๑๒ ๑ (พระยาสมบัติบาล) พระยาอุไทยธานี* ๑ (พระยาเพชรบุรี) พระยาณรงค์ฤทธิโกษา* ๑ พระยาอภัยศรเพลิง ๑ พระมหาราชครูปโรหิต ๑ (พระยานครเขื่อนขันธ์) พระยาบำเรอศักดิ์*๑๓ ๑ พระพุทธรูป ๑ พระสงฆ์ ๓๐ รูป (รวม) ๓๑ รูป

และวันเดือน ๑๐ แรม ๑๕ ค่ำ เพลาเช้า กรมหมื่นเทพพลภักดิ์๑๔ ๑ กรมหมื่นรามอิศเรศ๑๕ ๑ กรมหมื่นสุรินทรรักษ์๑๖ ๑ กรมหมื่นรักษ์รณเรศ๑๗ ๑ กรมหมื่นศรีสุเทพ๑๘ ๑ กรมหมื่น ณรงค์หริรักษ์๑๙ ๑ กรมหมื่นสุนทรธิบดี๒๐ ๑ กรมหมื่นเดชอดิศร๒๑ ๑ กรมหมื่นพิพิธภูเบนทร์๒๒ ๑ กรมหมื่นเสพสุนทร๒๓ ๑ กรมหมื่นพิทักษ์เทเวศร์๒๔ ๑ กรมหมื่นธิเบศร์บวร๒๕ ๑ กรมหมื่นอมรมนตรี๒๖ ๑ กรมหมื่นนเรนทร์บริรักษ์๒๗ ๑ กรมหมื่นอินทร์อมเรศร์๒๘ ๑ กรมหมื่นเสนีเทพ๒๙ พระองค์เจ้าไพฑูรย์๓๐ กรมหมื่นนรานุชิต๓๑ พระองค์เจ้าชุมแสง* ๑ เจ้าฟ้าพระองค์น้อย๓๒ ๑ พระองค์เจ้านวม๓๓ ๑ พระองค์เจ้าทินกร๓๔ ๑ พระองค์เจ้า อรุณวงศ์๓๕ ๑ (พระองค์เจ้านก) ๑ พระองค์เจ้าขัตติยวงศ์ ๑ พระองค์เจ้าขัตติยา ๑ พระองค์เจ้ากลาง ๑ (พระองค์เจ้ามรกฎ)๓๖ พระองค์เจ้าลักขณานุคุณ พระองค์เจ้าสุทัศน์๓๗ ๑ พระองค์เจ้าเรณู๓๘ ๑ (พระองค์เจ้าสุริยะ ๑) พระองค์เจ้าศิริวงศ์* (พระองค์เจ้ามั่ง ๑) หม่อมเจ้าพยอม*๓๙ หม่อมเจ้าชอุ่ม๔๐ ๑ พระพุทธรูป ๑ พระสงฆ์ ๓๐ รูป (รวม) ๓๑ รูป

วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๑ ค่ำ เพลาเช้า ท่านข้างในทำ พระพุทธรูป ๑ พระสงฆ์ ๓๐ รูป (รวม) ๓๑ รูป ให้พอ ให้ผู้ต้องเกณฑ์ทั้งนี้ ให้เร่งไปรับเอาข้าวน้ำนม น้ำตาลกรวด ต่อผู้รับสั่ง ณ ทิมดาบ ชาววัง แต่ ณ วันเดือน ๑๐ แรม ๑๓ ค่ำ เพลาเช้า มาทำข้าวยาคู แล้วให้จัดหาผลฟักทองที่ลูกงามดีให้ควักเอาเมล็ดในออกเสีย แล้วให้แกะให้สลักเป็นลวดลายให้งามดี แล้วจึงใส่ข้าวยาคูนึ่งให้สุก ภาชนะซึ่งจะใส่ผลฟักทองมานั้น จะทำเป็นพานใบตองหรือใส่อะไรมาก็ตามแต่สมควรเถิด ถ้าแลผู้ใดซึ่งต้องเกณฑ์มาทั้งนี้มเข้าใจก็ให้มาเฝ้าเสด็จกรมหมื่นรักษ์รณเรศเถิด

อนึ่ง ให้สังฆการีเมื่อจะนิมนต์พระสงฆ์เข้ามารับพระราชทานฉันนั้น ให้มาเฝ้าเสด็จกราบทูลให้ทราบเสียก่อน แล้วจึงนิมนต์ อย่าให้ขาดได้ตามรับสั่ง

คัดจากหมายรับสั่ง ร. ๓ จ.ศ. ๑๑๘๙ เลขที่ ๑ สมุดไทยดำ

 

  1. ๑. ทำในฤดูข้าวรวงเป็นน้ำนม เดิมเป็นพิธีของพราหมณ์ แต่ในพุทธศาสนาอนุมัติตาม (ดูรายละเอียดในพระราชพิธี ๑๒ เดือน)

  2. ๒. น้อย บุณยรัตพันธุ์

  3. ๓. ดิศ บุนนาค

  4. ๔. ทัต บุนนาค

  5. ๕. บุญมา (เป็นพระยาไกรโกษา ในพระบวรราชวัง รัชกาลที่ ๔)

  6. ๖. * สันนิษฐานว่าถูกเกณฑ์แทนชื่อในวงเล็บ

  7. ๗. บุญศรี บูรณศิริ

  8. ๘. ภู่ ภมรมนตรี

  9. ๙. เสือ สนธิรัตน์ (เป็นเจ้าพระยาธรรมาในรัชกาลที่ ๔)

  10. ๑๐. ทอเรียะ คชเสนี

  11. ๑๑. สุก (เป็นเจ้าพระยายมราชในรัชกาลที่ ๔)

  12. ๑๒. ป้อม อมาตยกุล

  13. ๑๓. ดิศ โรจนะดิศ

  14. ๑๔. พระนามเดิม พระองค์เจ้าอภัยทัต

  15. ๑๕. พระนามเดิม พระองค์เจ้าสุริยา ต้นราชสกุล สุริยกุล

  16. ๑๖. พระนามเดิม พระองค์เจ้าฉัตร ต้นราชสกุล ฉัตรกุล

  17. ๑๗. พระนามเดิม พระองค์เจ้าไกรสร ต้นราชสกุล พึ่งบุญ

  18. ๑๘. พระนามเดิม พระองค์เจ้าดารากร ต้นราชสกุล ดารากร

  19. ๑๙. พระนามเดิม พระองค์เจ้าดวงจักร ต้นราชสกุล ดวงจักร

  20. ๒๐. พระนามเดิม พระองค์เจ้ากล้วยไม้ ต้นราชสกุล กล้วยไม้

  21. ๒๑. พระนามเดิม พระองค์เจ้ามั่ง ต้นราชสกุล เดชาติวงศ์

  22. ๒๒. พระนามเดิม พระองค์เจ้าพนมวัน ต้นราชสกุล พนมวัน

  23. ๒๓. พระนามเดิม พระองค์เจ้ากุสุมา ต้นราชสกุล กุสุมา

  24. ๒๔. พระนามเดิม พระองค์เจ้ากุญชร ต้นราชสกุล กุญชร

  25. ๒๕. พระนามเดิม พระองค์เจ้าประยงค์ ต้นราชสกุล บรรยงกะเสนา

  26. ๒๖. พระนามเดิม พระองค์เจ้าปาน

  27. ๒๗. พระนามเดิม พระองค์เจ้าเจ่ง

  28. ๒๘. พระนามเดิม พระองค์เจ้าโต ต้นราชสกุล มหากุล

  29. ๒๙. พระนามเดิม พระองค์เจ้าอสุนี ต้นราชสกุล อสุนี

  30. ๓๐. สันนิษฐานว่าถูกเกณฑ์แทน

  31. ๓๑. พระนามเดิม พระองค์เจ้าสังกะทัต ต้นราชสกุล สังขทัต

  32. ๓๒. พระนามเดิม สมเด็จเจ้าฟ้าจุธามณี

  33. ๓๓. ต้นราชสกุล สนิทวงศ์

  34. ๓๔. ต้นราชสกุล ทินกร

  35. ๓๕. ต้นราชสกุล อรุณวงศ์

  36. ๓๖. พระองค์เจ้ามรกฎ ต้นราชสกุล มรกฏ

  37. ๓๗. ต้นราชสกุล สุทัศน์

  38. ๓๘. ต้นราชสกุล เรณุนันท์

  39. ๓๙. โอรสเจ้าฟ้ากรมหลวงพิทักษ์มนตรี รัชกาลที่ ๔ สถาปนาเป็น กรมหมื่นมนตรีรักษา

  40. ๔๐. โอรสเจ้าฟ้ากรมขุนอิศรานุรักษ์ รัชกาลที่ ๔ สถาปนาเป็น กรมหมื่นเทวานุรักษ์

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ