หมายรับสั่ง เรื่อง ให้เกณฑ์เจ้าพนักงานเตรียมงานรับทูตเมืองอเมริกา

​ด้วย เจ้าพระยาธรรมารับพระราชโองการใส่เกล้าฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สั่งว่า ฝรั่งเจ้าเมืองมริกันแต่งให้ฝรั่งนายเอสแมนรอแบด^๑ ๑ ล่าม ๑ (รวม) ๒ คน ขุนนาง นายทหาร ๙ คน (รวม) ๑๑ คน คุมเครื่องราชบรรณาการเข้ามาทูลเกล้าถวาย บัดนี้แขกเมืองจะได้ขึ้นเฝ้ากราบถวายบังคม ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย^๒ แต่ ณ วันเดือน ๔ แรม ๑๓ ค่ำ ปีมะโรง จัตวาศก เพลาเช้า ย่ำฆ้องรุ่ง และเสด็จฯ ออกแขกเมืองครั้งนี้ออกใหญ่ เหมือนเมื่อครั้งกัปตันหันตรีบาระนีเข้าเฝ้า เมื่อปีระกา สัปตศก นั้น ให้มหาดไทย กลาโหม พระสัสดีหมายบอกข้าราชการผู้ใหญ่ ผู้น้อย ฝ่ายทหาร พลเรือน พระราชวังหลวง พระราชวังบวรฯ และให้นุ่งผ้าสมปักลาย ใส่เสื้อเข้มขาบชั้นใน ครุยขาวชั้นนอก ให้เอาเจียด^๓ กระบี่ ถาดหมาก คนโท ทองเงินมาตั้งกินในที่เฝ้าตามบรรดาศักดิ์จงทุกหมู่ทุกกรมอย่าให้ขาดได้ และจีน ลาว แขก ฝรั่ง พม่า ทวาย นั้น ให้แต่งตัวนุ่งผ้าตามภาษาให้พร้อมกันตามกำหนด

อนึ่ง ให้พระราชมานูจัดแจง กลองชนะ แตรงอน แตรฝรั่ง สังข์เข้าไปเตรียมประโคม แล้วให้รับเอาดอกไม้ทองต่อชาวพระคลังมหาสมบัติ เข้าไปตั้งทูลเกล้าฯ ถวายหน้าพระที่นั่ง

อนึ่ง ให้มหาดเล็กรับพานพระขันหมาก^๔ ต่อท่านข้างใน เชิญไปตั้งบนพระที่นั่งเศวตฉัตร เมื่อเสด็จออกแขกเมือง แล้วให้คอยตีกรับตามอย่างแต่ก่อน

อนึ่งให้ขุนมหาสิทธิ ขุนสรรประสิทธิ์ กรมอาลักษณ์ แต่งคำพระราชปฏิสันถารทูลเกล้าฯ ถวาย

​อนึ่ง ชาววังแต่งที่รับเสด็จฯ แล้วให้ตัวสีชาววังคอยชักม่านสองไขแล้วให้นายประพาสมณเฑียรปลัดวังซ้าย นายเสถียรรักษาปลัดวังขวา ออกไปหาแขกเมือง แล้วให้หลวงราชฤทธานนท์ หลวงนนทเสน นำแขกเมืองกับล่ามพนักงานเดินเป็นคู่กัน นำแขกเมือง ๆ ถือพานธูปเทียน ดอกไม้ เข้าประตูพิมานไชยศรี ครั้นถึงที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยในที่เฝ้า แล้ววางพานธูปเทียนดอกไม้ลงตรงหน้ากราบถวายบังคม ๓ ครั้ง กรมอาลักษณ์ทูลเบิกแขกเมือง จึงทรงพระกรุณาดำรัสเหนือเกล้าฯ ตรัสคำพระราชปฏิสันถาร ๓ ครั้ง แล้วอาลักษณ์กราบทูลสืบคำแขกเมือง

อนึ่ง ให้ขุนทินบรรณาการ ขุนทานธารกำนัน ต้นขันหมาก ตั้งหมากเวียน ให้แขกเมืองรับพระราชทานตามอย่างแต่ก่อน

อนึ่ง ให้พระยาศรีสหเทพ พระนรินทรเสนี พันพุฒ พันเทพราช เกณฑ์พระหลวงขุนหมื่น นั่งทิมดาบชั้นใน ชั้นนอก นั่งศาลาลูกขุนซ้าย ขวา ไพร่นั่งกลาบาตถือปืน ดาบ โล่ เขน ทวน เอาราชวัติกลาบาตออกตั้ง ไพร่ถือปืนยืนรักษาประตู ตามอย่างแต่ก่อน

อนึ่ง ให้ชาวนาฬิกาเอากลองมโหระทึกเข้าไปตั้ง เตรียมประโคมเมื่อเสด็จฯออกแขกเมือง

อนึ่ง ให้ชาวพระคลังมหาสมบัติเอาเจียดทอง เจียดถมยาจุกทอง เข้าไปตั้งในที่เฝ้า แล้วให้เอากระโถน ขันน้ำ ถมยาตะทอง^๕ เข้าไปตั้ง ให้แขกเมืองในที่เฝ้า ๒ สำรับ

อนึ่ง ให้ชาวพระคลังวิเสทเอาเครื่องราชบรรณาการเข้าไปตั้งทูลเกล้าฯ ถวายตามอย่างแต่ก่อน

อนึ่ง ให้สี่ตำรวจเข้าไปปลูกโรงปะรำ ดาดผ้าขาว ช้างต้น ๓ ม้าต้น ๔ (รวม) ๗ ปะรำ ให้เร่งปลูกให้แล้ว แต่ ณ วันเดือน ๕ แรม ๑๔ ค่ำ ให้ทันกำหนด ถ้าจะปลูกที่ไหนไม่แจ้ง กราบทูลเสด็จกรมหมื่นไกรสรวิชิตเสียก่อน

อนึ่ง ให้ชาวพระอภิรมย์จัดเอาเครื่องสูงผ้ายก เข้าไปตั้งในพระที่นั่งเหมือนอย่างแต่ก่อน

อนึ่ง ให้ชาวพระคลังพิมานอากาศเอาพรมใหญ่เข้าไปปให้เต็มอย่างแต่ก่อน

อนึ่ง ให้หลวงมหามณเฑียรเจ้ากรมแสงสรรพายุทธจัดเครื่องดาวกุดั่น ถมปัด ลูกพลู สำหรับช้างพระที่นั่ง ประดับช้างพระที่นั่งให้งามดี

อนึ่ง ให้กรมม้าจัดเครื่องม้าพระที่นั่งผูกประดับตัวม้าพระที่นั่ง ให้ครบ ทั้ง ๔ ม้า

อนึ่ง ให้ตำรวจใน ให้ตำรวจวัง คอยห้ามปากเสียงสูงต่ำ ตัดหน้าฉานตามอย่างแต่ก่อน

อนึ่ง ถ้าเสด็จฯ ขึ้น ข้าราชการแขกเมืองกราบถวายบังคม ชาววังชักม่าน ๒ ไขปิดแล้ว แขกเมืองยังไม่ลุกจากที่เฝ้า ให้ข้าราชการนั่งสงบอยู่อย่าให้ลุกเดินไปมา เป็นอันขาดทีเดียว ครั้นแขกเมืองกราบถวายบังคมลาลุกออกมาจากที่แล้ว จึงให้หลวงราชฤทธานนท์ หลวงนนทเสน นำแขกเมืองออกมาตามอย่างแต่ก่อน

​อนึ่ง ให้กรมแสงปืนจัดพระแสงปืนต้น ให้กำนันพระแสงต้นจัดพระแสงหอก พระแสงทวน พระแสงง้าวเข้าไปตั้ง ตามอย่างแต่ก่อน

อนึ่งให้ชาวพระมาลาชาวพระภูษา จัดพานพระภูษาเชิญเข้าไปตั้งบนพระที่นั่งมุขกระสัน ตามอย่างแต่ก่อน

อนึ่ง ให้ท่านพนักงานข้างใน แต่งพานขันหมากพานทอง ๒ ชั้น ส่งให้มหาดเล็กเชิญออกมาตั้งบนพระที่นั่งมุขกระสัน ตามอย่างแต่ก่อน

อนึ่ง ให้จ่าศาลายืมพรมต่อชาวพระคลังพิมานอากาศ ไปปูศาลาลูกขุนฝ่ายซ้าย สำหรับแขกเมืองจะพักผ่อน

อนึ่ง ให้กรมเกณฑ์หัดแสงปืนจ่ายปืนคาบศิลาให้ ๘ ตำรวจ ให้ฝรั่ง ๑๑๘๐ บอก

ให้กรมแสงใน คลังสรรพายุทธ จ่ายอาวุธทองปราย ให้คลังเสื้อหมวก จ่ายเสื้อ หมวก ให้กรมแสงจ่ายปืนคาบศิลา ให้อาสาเดโช ให้อาสาท้ายน้ำ ดั้งทอง เขนทอง ทวนทอง ให้รักษาองค์เกณฑ์หัด ให้ ๘ ตำรวจให้ฝรั่งทหารให้อาสาจาม ให้อาสาญี่ปุ่น ให้เร่งจ่ายแต่ ณ วันเดือน ๔ แรม ๑๒ ค่ำ

อนึ่งให้วิเสทหมากพลูแต่งหมากไปตั้งรับที่ศาลาลูกขุน พานถมตะทอง เครื่องทอง ๑ สำรับ พานถมเครื่องนาค ๑ สำรับ พานเงินเครื่องถม ๕ ตั้งเวียนในพระที่นั่ง ๖ พาน

อนึ่งให้กรมช้างจัดช้างพระที่นั่ง ๓ ช้าง ยืนในปะรำเหมือนอย่างครั้งก่อน ถ้าช้างไหนไม่แจ้ง ให้กราบทูลเสด็จกรมหมื่นไกรสรวิชิตเสียก่อน และให้เจ้าพนักงานผู้ซึ่งต้องเกณฑ์ทั้งนี้ ให้จัดแจงการเสด็จฯ ออกแขกเมืองครั้งนี้เป็นอย่างใหญ่

เวร นายแกว่น

อนึ่ง ให้ ๔ ตำรวจเอาพานเครื่องสูงสลักเข้าไปตั้ง ๑๔ พาน ตามรับสั่ง

เวร นายบริบาล

คัดจากหมายรับสั่ง ร. ๓ จ.ศ. ๑๑๙๔ เลขที่ ๓ สมุดไทยดำ