หมายรับสั่ง เรื่อง เกณฑ์กระทงของคาวของหวานถวายพระสงฆ์ในการสมโภชพระรัตนตรัย ณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม

​ด้วยพระยารักษมณเฑียร รับพระราชโองการใส่เกล้าฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สั่งว่า ทรงพระราชศรัทธาจะได้สมโภชพระรัตนตรัยในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดารามและพระสงฆ์ ๕๐๐ รูป จะตั้งสวดพระพุทธมนต์ในพระอุโบสถ ในวิหารพระนาค ในหอพระมณเฑียรธรรม ในพระมณฑป ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๗, ๘, ๙, ค่ำ ปีกุน นพศก เพลาบ่ายทั้ง ๓ วัน แล้วจะได้ตั้งบายศรีแก้ว บายศรีทอง บายศรีเงิน บายศรีตอง เป็นบายศรีดอกไม้สมโภชพระรัตนตรัย รอบพระระเบียงทั้ง ๓ วัน และพระสงฆ์จะได้รับพระราชทานฉัน ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๘, ๙, ๑๐ ค่ำ เพลาเช้า ในพระอุโบสถทรงประเคนวันละ ๓๐ รูป ในพระระเบียงรอบ ๔ ด้าน วันละ ๔๐๐ รูป ในพระวิหารพระนาค วันละ ๑๐ รูป ในโรงทอง วันละ ๒๐ รูป ในหอพระมณเฑียรธรรมวันละ ๔๐ รูป (รวม) ๗๐ รูป (รวมทั้งหมด) วันละ ๕๐๐ รูป ทั้ง ๓ วัน นั้นให้สังฆการีนิมนต์พระสงฆ์สวดพระพุทธมนต์และรับพระราชทานฉัน แล้วให้รับเภสัชอังคาสต่อวิเสทหมากพลูถวายพระสงฆ์ ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๗, ๘, ๙ ค่ำ เพลาบ่าย สวดมนต์ในพระอุโบสถ ในวิหารพระนาค ในหอพระมณเฑียรธรรม วันละ ๕๐๐ ซอง

ในพระอุโบสถหมากพาน วันละ ๓๐ พาน หมากชอง วันละ ๓๐ ซอง

ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๘, ๙, ๑๐ ค่ำ เช้าฉันในพระระเบียง ๔ พาน ในวิหารพระนาคในโรงทอง ในหอพระมณเฑียรธรรม วันละ ๔๗๐ ซอง

และจะจัดพระสงฆ์จะสวดจะฉันไม่แจ้ง ให้กราบทูลเสด็จกรมหมื่นรักษ์รณเรศเสียก่อน^๑

อนึ่งให้ชาวพระคลังราชการเอาเสื่อลวดไปปในพระอุโบสถในพระระเบียงให้พอแล้ว ให้จ่ายน้ำมันมะพร้าวให้แก่สนมพลเรือน มาตามโคมแก้วรอบพระระเบียงทั้ง ๔ ด้าน ๔ คืน ให้พอ

อนึ่งให้เกณฑ์แผ่พระราชกุศล ให้ทำข้าวกระทงของคาวของหวาน ถวายพระสงฆ์ ๓ วัน นั้นให้เกณฑ์

​กรมขุนอิศรานุรักษ์ ๕ กรมหมื่นเทพพลภักดิ์ ๕ กรมหมื่นรามอิศเรศร์ ๓ กรมหมื่นศรีสุเทพ ๓ กรมหมื่นณรงค์หริรักษ์ ๓ กรมหมื่นสุนทรธิบดี ๓ กรมหมื่นพิพิธภูเบนทร์ ๓ กรมหมื่นพิทักษ์เทเวศร์ ๓ กรมหมื่นอินทร์อมเรศร์ ๓ กรมหมื่นธิเบศร์บวร ๓ กรมหมื่นอมรมนตรี ๓ กรมหมื่นนเรศร์โยธี ๓ กรมหมื่นเสนีบริรักษ์ ๓ กรมหมื่นนเรนทร์บริรักษ์ ๓ กรมหมื่นเสพสุนทร ๓ เจ้าฟ้าพระองค์น้อย ๓ พระองค์เจ้าทินกร ๒ พระองค์สุทัศน์ ๒ พระองค์เจ้าไพฑูรย์ ๒ พระองค์เจ้าเรณู ๒ พระองค์เจ้านวม ๒ พระองค์เจ้านก ๒ พระองค์เจ้าขัตติยวงศ์ ๒ พระองค์เจ้ากลาง ๒ พระองค์เจ้ามรกฎ ๒ พระองค์เจ้าขัตติยา ๒ พระองค์เจ้าอรุณวงศ์ ๒ พระองค์เจ้าพงศ์อิศเรศร์ ๒ หม่อมเจ้าชอุ่ม ๑ หม่อมเจ้าพยอม ๑ (รวม) ๘๘

กรมกลาโหม เจ้าพระยามหาเสนา ๓ พระยาสุรเสนา ๒ พระยาเทพอรชุน ๒ พระยาศรีเสาวราช ๑ หลวงเทพเสนี ๑ (รวม) ๙

มหาดไทย พระยาศรีสหเทพ ๒ หลวงราชเสนา ๑ (รวม) ๓

กรมวัง พระยารักษมณเฑียร ๒ จมื่นจงซ้าย ๑ จมื่นจงขวา ๑ (รวม) ๒ หลวงราชฤทธานนท์ ๑ หลวงนนทเสน ๑ พระรัตนมณเฑียร ๑ (รวม) ๗

พระงำเมือง ๑

ล้อมวัง พระยาเพชรพิไชย ๒ พระรามพิไชย ๑ (รวม) ๓ พระยาราชสงคราม ๑ หลวงวิสูตรโยธามาตย์ ๑ หลวงราชโยธาเทพ ๑ (รวม) ๓

พระยาอภัยรณฤทธิ์ ๑ พระมหามนตรี ๑ พระอินทรเทพ ๑ พระพรหมบริรักษ์ ๑ พระสุริยภักดี ๑ จมื่นทิพเสนา ๑ จมื่นราชามาตย์ ๑ จมื่นไชยภูษา ๑ จมื่นไชยาภรณ์ ๑ จมื่นประธานมณเฑียร ๑ (รวม) ๑๐

พระยาท้ายน้ำ ๒ พระยาพิไชยสงคราม ๑ พระมหาสงคราม ๑ (รวม) ๔

พระยาสมบัติบาล ๑ จมื่นราชนาคา ๑ (รวม) ๒

พระราชัย ๑ จมื่นราชสมบัติ ๑ (รวม) ๒

พระสุนทรสมบัติ ๑ หลวงศรีทิพ ๑ หลวงศรีเทพ ๑ (รวม) ๓

พระยากำแพง ๑ พระสุรินทราชา ๑ (รวม) ๒ พระยาชำนิรจนา ๑ พระยาจินดารังสรรค์ ๑ (รวม) ๖

พระยาพิพิธโภไคย ๑ พระราชสมบัติ ๑ พระเทพรักษนรินทร์ ๑ พระไชยยศสมบัติ ๑ พระศรีไกรลาศ ๑ พระแก้วพระคลังสวน ๑ (รวม) ๖

พระยามหานุภาพ ๑ หลวงหฤทัย ๑ (รวม) ๒

เจ้าพระยามหาโยธา ๑ พระยานครเขื่อนขันธ์ ๑ (รวม) ๒

พระยาศรีสุริยพาหะ ๑

พระมหาราชครูปโรหิต ๑ พระมหาราชครูมโหธร ๑ พระราชครูพิเชต ๑ พระราชครูพิราม ๑ พระเกษม ๑ พระยาไกรศรี ๑ (รวม) ๖

​เจ้าพระยาพระคลัง ๓ พระยาศรีพิพัฒน์ ๓ พระยาโชดึก ๒ พระยาพิพัตน์โกษา ๒ พระสุริยสมบัติ ๑ พระนเรนทรโกษา ๑ พระรัตนโกษา ๑ หลวงแก้ว ๑ ขุนทองสื่อ ๑ (รวม ๑๕)

พระราชโกษา ๑

พระยาธิเบศร์บดี ๒ พระยาราชมนตรีบริรักษ์ ๒ จมื่นเสมอใจราช ๑ จมื่นไวยวรนารถ ๑ จมื่นศรีเสาวรักษ์ ๑ หลวงนายศักดิ์ ๑ หลวงนายสิทธิ ๑ หลวงนายฤทธิ ๑ หลวงนายเดช ๑ นายจ่าเรศ ๑ นายจ่ายวด ๑ นายจ่ายง ๑ นายกวด ๑ นายขัน ๑ นายจันมีชื่อ ๑ นายสนิท นายเสน่ห์ ๑ นายเล่ห์อาวุธ ๑ นายพลพัน ๑ นายศรวิชัย ๑ นายสุดจินดา ๑ นายไชยขรรค์ ๑ (รวม) ๒๔

พระยาอภัยศรเพลิง ๒ พระอัคเนศร ๑ พระศรสำแดง ๑ (รวม) ๔

ทรงประเคน ๓๐ เจ้าต่างกรม เจ้าหากรมมิได้ ๘๘ ข้าราชการข้างหน้า ๑๑๒ ข้างใน ๑๗๐ (รวม) ๒๘๒ กรมพระราชวังบวร ๑๐๐ (รวม) วันละ ๕๐๐ รูป และให้มหาดไทย กลาโหม กรมวัง พระสัสดี หมายบอกเจ้าต่างกรมหากรมมิได้ ข้าราชการ พระราชวังหลวง กรมพระราชวังบวร ข้างใน ให้เร่งมารับเอาเงินที่วังเสด็จกรมหมื่นรักษ์รณเรศ แต่ ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๑ ค่ำ ไปทำสำรับคาว สำรับหวาน ไปทำกระทงคาว กระทงหวาน ตามแต่จะทำมาถวายพระสงฆ์ ณ วัน เดือน ๑๑ ขึ้น ๘, ๙, ๑๐ ค่ำ เพลาเช้าทั้ง ๓ วัน แล้วให้เร่งหมายบอกเจ้าต่างกรม เจ้าหากรมมิได้ ข้าราชการ พระราชวังหลวง ข้าราชการกรมพระราชวังบวรให้ทำธงผ้าขาว คันธงสูง ๓ วา ให้เอาปักบูชา ในวัดพระแก้ว แต่ ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๗ ค่ำ ให้ร้อยพู่กลิ่น^๒มาแขวนในพระระเบียงวัดพระแก้ว ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๗, ๘, ๙ ค่ำ บ่าย ๓ วัน

และธงผ้าขาวนั้น กว้างแคบ สั้นยาว เท่าใดไม่แจ้ง ให้ไปดูอย่างที่วังเสด็จกรมหมื่นรักษ์รณเรศ นั้นเถิด แล้วให้เอาหมายบอกข้าราชการผู้ใหญ่ ผู้น้อย ฝ่ายทหาร พลเรือน พระราชวังหลวง กรมพระราชวังบวร ทั้งในเกณฑ์นอกเกณฑ์ ให้เร่งเข้ามานั่งรับแว่นเวียนเทียนให้รอบพระระเบียงวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ทั้ง ๔ ด้าน แต่ ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๗, ๘, ๙ ค่ำ เพลาบ่ายโมงหนึ่ง ทั้ง ๓ วัน

อนึ่งให้ ๔ ตำรวจ ให้สนมตำรวจนอกเอาเชือกไปผูกขึงกับพระระเบียง สำหรับแขวนโคมแก้วกับเสาพระระเบียง สำหรับห้อยพู่กลิ่น ให้รอบทั้ง ๔ ด้าน ให้เร่งผูกแต่ ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๖ ค่ำ แล้วให้กั้นฉนวน กั้นลับแล ที่ข้างในด้วย แล้วให้ทำส้วมถวายพระสงฆ์นอกกำแพงแก้ว พระระเบียงด้านตะวันออก ๔ ส้วม

อนึ่งให้ชาวพระคลังศุภรัต ชาวพระคลังมหาสมบัติ เอาอาสนะไปแต่ง เอากระโถนขันน้ำไปตั้งให้พอถวายพระสงฆ์ในพระอุโบสถ ในพระระเบียง ๔ ด้าน

​อนึ่ง ให้ชาวพระคลังในซ้าย ให้รักษาพระองค์ซ้าย ให้รักษาพระองค์ขวา เอาอ่างจีนใหญ่ อ่างจีนเล็ก เข้าไปตั้งหน้าพระอุโบสถใหญ่ ๒ อ่าง ตั้ง (ที่) ระเบียง ๔ ด้าน ๆ ละ ๔ ใบ ๔ ด้าน ๑๖ ใบ (รวม) ๑๘ ใบ ให้เร่งเอาอ่างไปตั้งแต่ ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๖ ค่ำ เพลาเช้า

อนึ่งให้ล้อมวังซ้าย ให้ล้อมวังขวา เกณฑ์ไพร่ตักน้ำใส่อ่างจีนที่หน้าพระอุโบสถ ที่พระระเบียงทั้ง ๔ ด้าน ให้พอถวายพระสงฆ์ แล้วคอยตักเติมอย่าให้น้ำขัดสนได้ ให้เร่งตักแต่ ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๗, ๘, ๙, ๑๐ ค่ำ เพลาเช้า เพลาบ่าย ทั้ง ๔ วัน

อนึ่งให้พันจันท์จัดดอกไม้เพลิง จะเป็นสิ่งใดมากน้อยไม่แจ้ง ให้กราบทูลเสด็จเสียก่อน แล้วให้เกณฑ์ปี่พาทย์ กลองแขก เข้าไปประโคมที่ศาลาเล็ก ในวัดพระแก้วให้ครบทั้ง ๒๑ ศาลา แต่ ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๗ ค่ำ บ่าย ๘, ๙ ค่ำ เช้า บ่าย ขึ้น ๑๐ ค่ำ เช้า ทั้ง ๔ วัน

อนึ่งให้สนมพลเรือนรับเครื่องนมัสการ ต่อท่านพนักงานข้างใน เชิญไปตั้งบูชาที่อุโบสถ เครื่องแก้ว ๑ เครื่องทอง ๑ (รวม) ๒ สำรับ ใส่โต๊ะถม ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๗ ค่ำ เพลาบ่าย ๒ สำรับ ขึ้น ๘, ๙ ค่ำ เพลาเช้า ๒ สำรับ เพลาบ่าย ๒ สำรับ (รวม) ๔ สำรับ ขึ้น ๑๐ ค่ำ เพลาเช้า ๒ สำรับ (รวม) ๘ สำรับ

ในพระมณฑปเครื่องทองใหญ่^๓ ตั้ง ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๗ ค่ำ เพลาบ่าย ๒ สำรับ ขึ้น ๘, ๙ ค่ำ เพลาเช้า ๑ สำรับ เพลาบ่าย ๑ สำรับ (รวม) ๒ สำรับ ขึ้น ๑๐ ค่ำ เพลาเช้า ๑ สำรับ (รวมทั้งหมด) ๔ สำรับ

ในวิหารพระนาคตั้งเครื่องทองทิศ^๔ ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๗ ค่ำ เพลาบ่าย ๑ สำรับ ขึ้น ๘ ค่ำ ๙ ค่ำ เพลาเช้า ๑ สำรับ เพลาบ่าย ๑ สำรับ (รวม) ๒ สำรับ ขึ้น ๑๐ ค่ำ เพลาเช้า ๑ สำรับ (รวม) ๔ สำรับ

ในหอพระมณเฑียรธรรม เครื่องทองทิศ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๗ ค่ำ เพลาบ่าย ๑ สำรับ ขึ้น ๘, ๙ ค่ำ เพลาเช้า ๑ สำรับ เพลาบ่าย ๑ สำรับ (รวม) ๒ สำรับ ขึ้น ๑๐ ค่ำ เพลาเช้า ๑ สำรับ (รวม) ๔ สำรับ

แล้วให้รับเทียนต่อท่านข้างในสำหรับเครื่องเป็นเทียนเล่มละ ๒ ตำลึง

ในพระอุโบสถ ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๗ ค่ำ บ่ายวันหนึ่ง ๑๐ เล่ม ขึ้น ๘, ๙ ค่ำ เช้า ๒ วัน ๒๐ เล่ม บ่าย ๒ วัน ๒๐ เล่ม (รวม) ๔๐ เล่ม ขึ้น ๑๐ ค่ำ เพลาเช้า ๑๐ เล่ม (รวม) ๖๐ เล่ม

​ในพระมณฑป ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๗ ค่ำ เพลาบ่ายวันหนึ่ง ๕ สำรับ ขึ้น ๘, ๙ ค่ำ เช้า ๒ วัน ๑๐ เล่ม บ่าย ๒ วัน ๑๐ เล่ม (รวม) ๒๐ เล่ม ขึ้น ๑๐ ค่ำ เพลาเช้า ๕ เล่ม

เทียนเล่มละ ๑ ตำลึง ๒ บาท

ในพระวิหารพระนาค ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๗ ค่ำ เพลาบ่ายวันหนึ่ง ๕ เล่ม ขึ้น ๘, ๙ ค่ำ เช้า ๒ วัน ๑๐ เล่ม บ่าย ๒ วัน ๑๐ เล่ม (รวม) ๒๐ เล่ม ขึ้น ๑๐ ค่ำ เพลาเช้า ๕ เล่ม ในหอมณเฑียรธรรม ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๗ ค่ำ เพลาบ่ายวันหนึ่ง ๕ เล่ม ขึ้น ๘, ๙ ค่ำ เช้า ๒ วัน ๑๐ เล่ม บ่าย ๒ วัน ๑๐ เล่ม (รวม) ๒๐ เล่ม ขึ้น ๑๐ ค่ำ เพลาเช้า ๕ เล่ม (รวม) ๓๐ เล่ม (รวม) ๙๐ เล่ม (รวมทั้งหมด) ๑๕๐ เล่ม

แล้วให้มีพุ่มข้าวตอก พุ่มดอกไม้ ธูปเทียน สำหรับเครื่องให้พร้อม แล้วให้เอาเสื่อพรมไปแต่งที่ข้างใน ๆ พระอุโบสถด้วย แล้วเบิกน้ำมันมะพร้าวต่อชาวราชการ ตามโคมแก้วให้รอบพระระเบียงทั้ง ๔ ด้าน ให้พอทั้ง ๔ คืน แล้วให้รับพู่กลิ่นต่อท่านข้างในมาแขวนที่พระระเบียงรอบทั้ง ๔ ด้าน ทั้ง ๓ วัน แล้วเอาม่านไปกั้นฉนวนลับแลด้วย

อนึ่งให้ตำรวจหลัง ตำรวจวัง ยกสำรับคาว สำรับหวาน ถวายพระสงฆ์ ในพระอุโบสถ ทั้ง ๓ วัน

อนึ่งให้กรมนาจ่ายข้าวสารซ้อม ให้แก่วิเสทหุงถวายพระสงฆ์รูปละ ๒ ทะนาน ๓ วัน ข้าว ๑๔ ถัง ๑ ทะนาน ให้เร่งจ่ายแต่ ณ วันเดือน ๑๑ ขึ้น ๔ ค่ำ

อนึ่งให้วิเสทนอกแต่งบายศรีแก้ว บายศรีทอง บายศรีเงิน บายศรีตอง ๔ สำรับ เป็นบายศรีดอกไม้ ให้มีข้าวขันเชิงพานรองน้ำวัก แว่นเวียนเทียน ๆ เล่มละ ๑ บาท ติดแว่น ๆ สิบเจ็ดสำรับ ๕๑ อัน สำรับหนึ่ง ๓ แว่น ผลัดหนึ่ง ๙ เล่ม ๘ ผลัด ๓๒ เล่ม แว่น ๑๗ สำรับ เทียน ๑๒๒๔ เล่ม กับเทียนยอดบายศรี ๕ เล่ม เทียนชนวน ๕ เล่ม (รวม) ๑๐ เล่ม ให้รับต่อท่านข้างใน เป็นเทียน ๑๒๓๔ เล่ม ให้มีแป้งน้ำมันหอมให้พร้อม ให้ยกเข้าไปตั้งในพระอุโบสถ แต่ ณ วัน เดือน ๑๑ ขึ้น ๗, ๘, ๙ ค่ำ เพลาบ่ายโมงหนึ่ง อย่าให้ขาดได้ทั้ง ๓ วัน ตามรับสั่ง

คัดจากหมายรับสั่ง ร. ๓ จ.ศ. ๑๑๘๙ เลขที่ ๓ สมุดไทยดำ