เรื่อง พระราชพิธีโสกันต์สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้าพระองค์น้อย

​ด้วย พระยารักษมณเฑียร รับพระราชโองการใส่เกล้าฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สั่งว่าสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้าพระองค์น้อย^๑ ทรงพระจำเริญพระชันษา จะได้โสกันต์^๒ พระสงฆ์ ๓๐ รูป จะได้ตั้งสวดพระพุทธมนต์บนพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ณ วันเดือน ๔ ขึ้น ๗, ๘, ๙ ค่ำ ปีมะเมีย ฉศก เพลาบ่าย ๒โมง จะได้เชิญเสด็จพระเจ้าน้องยาเธอซึ่งจะโสกันต์ เสด็จออกมาขึ้นเกยหน้าพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ทรงพระราชยานมีกง ตั้งกระบวนแห่มาตามสถลมารค ตรงไปขึ้นเกยริมพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท เสด็จขึ้นฟังพระสงฆ์สวดพระพุทธมนต์ ณ วันเดือน ๔ ขึ้น ๗, ๘, ๙ ค่ำ เพลาบ่ายทั้ง ๓ วัน ครั้นรุ่งขึ้น ณ วันขึ้น ๑๐ ค่ำ เดือน ๔ เพลาเช้าโมงบาท ได้พระฤกษ์จะได้จรดพระกรรบิด^๓ กรรไตร^๔ แปรพระพักตรไปทิศสรงน้ำพระพุทธมนต์ แล้วพระสงฆ์จะได้รับพระราชทานฉัน ถวายไทยทาน ครั้นเพลาบ่ายสามโมงจะได้เชิญเสด็จออกมาขึ้นเกยหน้าพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ให้ยกเอากระบวนแห่ไปเตรียมรับเสด็จให้พร้อม แห่ขึ้นมา ครั้นเถิงที่เชิญพระราชยานเข้าประทับกับเกยเชิญเสด็จเข้าในพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย สมโภชเวียนพระเทียนเพลาหนึ่งนั้น ให้มหาดไทยกลาโหม เกณฑ์กระบวน

แห่ $\left. \begin{array}{} \mbox{$\left. \begin{array}{} \mbox{สารวัตร} & \mbox{๘}\\[1.4ex] \mbox{คู่แห่} & \mbox{๘๐}\\[1.4ex] \end{array} \right\}$ } & \mbox{๘๘}\\[1.4ex] \mbox{คู่เคียง} & \mbox{๘}\\[1.4ex] \mbox{พราหมณ์เป่าสังข์นำเสด็จ} & \mbox{๒}\\[1.4ex] \mbox{$\left. \begin{array}{} \mbox{กลองชนะ} & \mbox{๒๐}\\[1.4ex] \mbox{$\left. \begin{array}{} \mbox{จ่าปี่} & \mbox{๑}\\[1.4ex] \mbox{จ่ากลอง} & \mbox{๑}\\[1.4ex] \end{array} \right\}$ } & \mbox{๒}\\[1.4ex] \end{array} \right\}$ } & \mbox{๒๔}\\[1.4ex] \mbox{$\left. \begin{array}{} \mbox{$\left. \begin{array}{} \mbox{สารวัตร} & \mbox{๒}\\[1.4ex] \mbox{$\left. \begin{array}{} \mbox{แตรงอน} & \mbox{๘}\\[1.4ex] \mbox{แตรฝรั่ง} & \mbox{๘}\\[1.4ex] \end{array} \right\}$ } & \mbox{๑๖}\\[1.4ex] \end{array} \right\}$ } & \mbox{๑๘}\\[1.4ex] \mbox{สังข์} & \mbox{๒}\\[1.4ex] \end{array} \right\}$ } & \mbox{๒๐}\\[1.4ex] \mbox{เชิญพระแสง} & \mbox{๖}\\[1.4ex] \mbox{ชาววังคุมเครื่อง} & \mbox{๕}\\[1.4ex] \mbox{ตีไม้บัณเฑาะว์} & \mbox{๒}\\[1.4ex] \mbox{โหร} & \mbox{๘}\\[1.4ex] \mbox{พราหมณ์} & \mbox{๒}\\[1.4ex] \mbox{พระราชยาน} & \mbox{๘}\\[1.4ex] \mbox{ชาวพระภูษามาลาเชิญพระกลด} & \mbox{๒}\\[1.4ex] \mbox{$\left. \begin{array}{} \mbox{ชาวพระอภิรมย์เชิญพัด (โบก)} & \mbox{๑}\\[1.4ex] \mbox{ชาวพระอภิรมย์เชิญบังพระสูรย์} & \mbox{๒}\\[1.4ex] \end{array} \right\}$ } & \mbox{๓}\\[1.4ex] \mbox{อินทร์พรหมเกณฑ์มหาดเล็ก} & \mbox{๘}\\[1.4ex] \end{array} \right\}$ รวม ๑๙๙ คน

แลให้ผู้ต้องเกณฑ์ทั้งนี้ไปรับเอาเสื้อ ลอมพอก ต่อผู้รับสั่ง ณ ทิมดาบชาววัง

๗, ๘, ๙ ค่ำ เพลาบ่ายแห่ ฟังพระสงฆ์สวดมนต์ ให้ $\left. \begin{array}{} \mbox{นุ่งสมปักทองขวางชายกรวย }\\[1.4ex] \mbox{ใส่ $\left. \begin{array}{} \mbox{เสื้อครุย} \\[1.4ex] \mbox{ลอมพอกสูรย์} \\[1.4ex] \end{array} \right\}$ ขาว ๓ วัน} \\[1.4ex] \end{array} \right.$

เมื่อออกโสกันต์ นุ่งสมปักทองขวางชายกรวย ให้ $\left. \begin{array}{} \mbox{นุ่งสมปักทองขวางชายกรวย }\\[1.4ex] \mbox{ใส่ $\left. \begin{array}{} \mbox{เสื้อครุย} \\[2ex] \mbox{ลอมพอกสูรย์} \\[2ex] \end{array} \right\}$ ขาว เพลา ๑} \\[1.4ex] \end{array} \right.$

๑๐ ค่ำ เพลาเช้าแห่ โสกันต์แล้ว แห่กลับ ให้ $\left. \begin{array}{} \mbox{นุ่งสมปักลาย }\\[1.4ex] \mbox{ใส่ $\left. \begin{array}{} \mbox{เสื้อครุย} \\[2ex] \mbox{ลอมพอกสูรย์} \\[2ex] \end{array} \right\}$ สีชมพู เพลา ๑} \\[1.4ex] \end{array} \right.$

ขึ้น ๑๐ ค่ำ เพลาบ่ายแห่สมโภช เวียนพระเทียนแล้ว แห่กลับ ให้ $\left. \begin{array}{} \mbox{นุ่งสมปักลาย }\\[1.4ex] \mbox{ใส่ $\left. \begin{array}{} \mbox{เสื้อครุย} \\[2ex] \mbox{ลอมพอกสูรย์} \\[2ex] \end{array} \right\}$ สีชมพู เพลา ๑} \\[1.4ex] \end{array} \right.$

​แต่ $\left\{ \begin{array}{} \mbox{พราหมณ์} & \mbox{๒}\\[2ex] \mbox{โหร} & \mbox{๔}\\[2ex] \mbox{ตีไม้} & \mbox{๒}\\[2ex] \end{array} \right\{$ ๘ คนนั้นให้ นุ่งสมปักทองขวางชายกรวย ใส่เสื้อครุยขาว

แล้วให้หมายบอกข้าราชการผู้ $\left\{ \begin{array}{} \mbox{ใหญ่} \\[2ex] \mbox{น้อย} \\[2ex] \end{array} \right\{$ ทหารฝ่าย พระราชวัง $\left\{ \begin{array}{} \mbox{หลวง} \\[2ex] \mbox{บวร} \\[2ex] \end{array} \right.$ ให้ทั่ว

เข้าไปรับแว่นเวียนพระเทียนในพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย แต่ ณ วันขึ้น ๑๐ ค่ำ เดือน ๔ เพลาบ่าย ๓ โมงแล้วให้เกณฑ์ข้าทูลละอองฯ เป็นคู่เคียงพระราชยาน มี กง

$\left. \begin{array}{} \mbox{$\left. \begin{array}{} \mbox{พระยาเทพอรชุน} & \mbox{๑}\\[2ex] \mbox{พระยาพิพัฒโกษา} & \mbox{๑}\\[2ex] \end{array} \right\}$ } & \mbox{๒} & \mbox{$\left. \begin{array}{} \mbox{} \\[2ex] \mbox{พระยาเทพมณเฑียร แทน} \\[2ex] \end{array} \right.$ }\\[2ex] \mbox{$\left. \begin{array}{} \mbox{พระยารองเมือง} & \mbox{๑}\\[2ex] \mbox{พระยาพรรษศรเพลิง} & \mbox{๑}\\[2ex] \end{array} \right\}$ } & \mbox{๒}\\[2ex] \mbox{$\left. \begin{array}{} \mbox{พระยากำแพง} & \mbox{๑}\\[2ex] \mbox{พระยาราชสงคราม} & \mbox{๑}\\[2ex] \end{array} \right\}$ } & \mbox{๒}\\[2ex] \mbox{$\left. \begin{array}{} \mbox{พระยาสาตราฤทธิรงค์} & \mbox{๑}\\[2ex] \mbox{พระยาสุเรนทรราชเสนา} & \mbox{๑}\\[2ex] \end{array} \right\}$ } & \mbox{๒} & \mbox{$\left. \begin{array}{} \mbox{พระยาพิบูลย์สมบัติ แทน} \\[2ex] \mbox{พระมหาวินิจฉัย แทน} \\[2ex] \end{array} \right.$ }\\[2ex] \end{array} \right.$

๘ คน ให้เร่งมาเตรียมเคียงพระราชยานแห่โสกันต์ให้ทันกำหนด แต่เสื้อครุย ลอมพอกสีชมพูนั้นให้ไปรับเอาต่อผู้รับสั่ง ณ ทิมดาบชาววัง แต่ ณ วันขึ้น ๔ ค่ำ เดือน ๔

อนึ่ง ให้ ๔ ตำรวจเอาเตียงพระมณฑลมีเสาขื่อโครงเพดานระบายรอบขึ้นไปตั้งบนพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท สำหรับตั้งเครื่องพระพิชัยสงคราม^๕เตียงหนึ่ง กับเตียงน้อยสำหรับเคยตั้งพระบรมธาตุ พระไชยวัฒน์ พระแก้วผลึก ๓ เตียงขึ้นไปตั้งพร้อมกัน ณ วันขึ้น ๖ ค่ำ เดือน ๔ เพลาเช้า แล้วให้ทำศาลเทวดาสูงเพียงตา ๒ ชั้น มีราชวัติฉัตรธงกระดาษไปตั้ง โหรจะได้บูชาพระฤกษ์ศาลหนึ่ง แล้วให้สนมตำรวจนอกปลูกร้านสำหรับสรงให้ตั้งเตียงมีเสาขื่อโครง มี​เพดานผ้าขาว มีระบายรอบเหมือนเจ้าฟ้าพระองค์กลาง^๖โสกันต์แล้ว เมื่อสรงแล้วให้เบิกผ้าขาวเทศต่อพระคลังวิเสทมาทำเพดานมีระบายเตียงสรงให้พอ แล้วให้เบิกผ้าขาววงเตียงให้รอบทั้ง ๒ เตียงเหมือนทุกครั้ง แล้วให้ปลูกพลับพลาบนชาลาหน้าพระมหาปราสาท สำหรับเปลื้องเครื่องหลังหนึ่งให้ทำพนัก แผงกั้น ให้รอบ ให้ปลูกที่เคยปลูกเมื่อครั้งเจ้าฟ้าพระองค์กลางโสกันต์ ให้ปลูกให้แล้ว ณ วันขึ้น ๕ ค่ำเดือน ๔

อนึ่ง ให้ชาวพระมาลา = ชาวพระภูษา แสงในจัดเครื่องพระมหามงคล และเครื่องพระกระยาสนาน แล้วให้เชิญพระแสงกรรบิด กรรไตร แลลวดเงิน ลวดทอง พายเงิน พายทอง แลฉลองพระองค์ เขนยรองพระกร ภูษา และให้จับพระมหามงคลย่นถวายพระเจ้าน้องยาเธอ เมื่อเสด็จมาฟังสวดพระพุทธมนต์ ทั้ง ๓ วัน แล้วให้จัดเอาเครื่องพระพิไชยสงครามไปตั้ง ณ พระมณฑล แล้วให้จัดพานทอง รองพระกระยาสนาน มะกรูด ส้มป่อย ใบมะตูม หญ้าแพรก และพระธำมรงค์สำหรับผูกพระเกษา แล้วให้เชิญพระกลดไปกั้นเมื่อแห่ ฟังสวดสมโภชด้วย แล้วให้เบิกผ้าขาวต่อชาวพระคลังวิเสทเนื้อดีมาทำเสื้อถอด ผ้าถอด ปูแต่งที่ฟังสวดให้พอแล้ว ให้จัดแจงการโสกันต์ให้พร้อมแต่ ณ วันขึ้น ๖ ค่ำเดือน ๔ เพลาเช้า

อนึ่ง ให้หลวงสำเร็จพระขรรค์ หลวงสรรพอาวุธ เชิญพระแสงเหมือนอย่างพิธีตรุษไปตั้งบนเตียงพระมณฑล ณ วันขึ้น ๖ ค่ำเดือน ๔ เพลาเช้าให้พร้อม แล้วให้จัดพระแสงส่งให้มหาดเล็กเชิญไปแห่หว่างเครื่องหน้า เครื่องหลัง ๖ องค์

อนึ่ง ให้พระอัคเนศร พระศรสำแดง เชิญพระแสงปืนคาบศิลาขึ้นไปตั้ง ณ เตียงพระมณฑล ๒ องค์ ณ วันขึ้น ๖ ค่ำ เดือน ๔ เพลาเช้า

อนึ่งให้ชาวพระอภิรมย์เชิญพระเสมาธิปัตย์ พระฉัตรไชย พระเกาวพาห์ ๓ องค์ ขึ้นไปตั้ง ณ เตียงพระมณฑล ณ วันขึ้น ๖ ค่ำเดือน ๔ เพลาเช้า ให้ทันกำหนด แล้วให้จัดเครื่อง ๗ ชั้น ตั้งเตียงสรง ๔ คน เครื่องแห่หน้า แห่หลัง ๒๐ คน เครื่องพัด ๑ เครื่อง บังแทรก ๒ รวม ๒๓ คน ให้ไปรับเอาเสื้อครุย ลอมพอก ที่วังกรมหลวงรักษ์รณเรศ แต่ ณ วันขึ้น ๖ ค่ำ เดือน ๔ ถ้าคนไม่พอรับเอาต่อพันพุฒ พันเทพราช ๒๓ คน

อนึ่ง ให้สังฆการีนิมนต์พระสงฆ์ราชาคณะ ๓๐ รูป สวดพระพุทธมนต์เพลาบ่าย ๓ วัน เพลาเช้าฉันวัน ๑ แล้วให้เชิญธงชัยราชกระบี่ยุทธ พระครุฑพ่าห์ ขึ้นไปตั้งบนเตียงพระมณฑล แต่ ณ วันขึ้น ๖ ค่ำ เดือน ๔ เพลาเช้า แล้วให้รับต่อวิเสทเภสัชอังคาสสวด ฉัน กระจาด ๓๐ ใบ ถวายพระสงฆ์ให้พอ แล้วให้เบิกด้ายดิบต่อพระคลังในซ้ายมาจับสายสิญจน์วงเตียงพระมณฑล เตียงที่สรง แล้วให้จัดผ้าสบงถวายพระสงฆ์ ๓๐ ผืน ถวายพระ จบพระหัตถ์ ณ วันขึ้น ๘ ค่ำเดือน ๔

​อนึ่ง ให้ชาวพระคลังมหาสมบัติเอากระโถน ขันน้ำ ไปตั้งถวายพระสงฆ์ให้พอสวดพอฉันแล้วให้จ่ายเงินให้กรมวังทำกระจาดถวายพระสงฆ์ ๓๐ รูปๆ ละ ๑ บาท เงิน ๗ ตำลึง ๒ บาท

อนึ่ง ให้ชาวพระคลังในขวาจ่ายผ้าขาววาให้โหรปู วง ศาลเทวดา ๒ ท่อน ให้จ่าย ณ วันขึ้น ๖ ค่ำเดือน ๔

อนึ่ง ให้ชาวพระคลังในซ้ายจ่ายด้ายดิบให้สังฆการีจับสายสิญจน์วงเตียงพระมณฑล เตียงที่สรง และพระสงฆ์ถือสวดให้พอแล้วให้เอาอ่างจีนไปตั้งสำหรับใส่น้ำ ๒ คู่ ๔ ใบ แล้วให้จ่ายกระดาษแดง กระดาษไทย ให้ล้อมวังปิดกระจาด ๓๐ ใบ ให้พอ

อนึ่ง ให้ล้อมวังซ้าย ขวา สานกระจาดก้นกว้าง ๑ ศอก ๖ นิ้ว ให้เข้าขอบผูกหวายปิดกระดาษมีไม้คานหาบ ๓๐ ใบ แล้วเอามาส่ง ณ ทิมดาบชาววัง แต่ ณ วันขึ้น ๕ ค่ำเดือน ๔ แล้วให้ตักน้ำใส่อ่างจีนที่คลังในตั้งให้เต็มอย่าให้น้ำขัดสนได้ เร่งตักน้ำแต่ ณ วันเดือน ๔ ขึ้น ๗ ค่ำ ๘ ค่ำ ๑๐ ค่ำ เพลาเช้าทั้ง ๔ วัน

อนึ่ง ให้กรมนาจ่ายข้าวสารซ้อมที่ขาวดีให้แก่วิเสทหุงถวายพระสงฆ์ ๓๐ รูป ข้าว ๓ ถัง และใส่กระจาด ๆ ละ ๕ ทะนาน ๓๐ กระจาด ข้าว ๙ ถัง ๑๐ ทะนาน รวมข้าว ๑๐ ถัง ๑๐ ทะนาน เร่งจ่าย ณ วันขึ้น ๕ ค่ำเดือน ๔

อนึ่ง ให้ตำรวจหลัง ตำรวจวัง ยกสำรับคาว สำรับหวาน ถวายพระสงฆ์ให้พอ

อนึ่ง ให้หมื่นจิตรภัท หมื่นรัตมงคล เอาม่านทองไปผูกพลับพลาเปลื้องเครื่อง ณ วันขึ้น ๖ ค่ำเดือน ๔

อนึ่งให้หลวงมหามณเฑียรเชิญพระแสงขอ พระแสงชะนักต้น สำหรับพระพิไชยสงครามไปตั้ง ณ เตียงพระมณฑล ณ วันขึ้น ๖ ค่ำเดือน ๔ เพลาเช้า แล้วเอาสีไปดาด เอาอินทรธนูไปติดแต่งพลับพลาเปลื้องเครื่องด้วย

อนึ่งให้ฆ้องไชย มะโหรี ปี่พาทย์ กลองแขก แตรสังข์เข้ามาเตรียมประโคม ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ณ วันเดือน ๔ ขึ้น ๗ ค่ำ ๘ ค่ำ ๙ ค่ำ ๑๐ ค่ำ บ่ายสวดมนต์ ๓ วัน เพลาเช้าโสกันต์ ๑ วัน รวม ๔ เพลา และประโคม ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ณ วันขึ้น ๑๐ ค่ำเดือน ๔ บ่าย สมโภชเวียนพระเทียน

อนึ่งให้มหาดเล็ก ๘ เวร จัดมหาดเล็กเวรศักดิ์ พระแสง ๒ สารวัตร ๒ คู่แห่ ๑๐ (รวม) ๑๔ เวรสิทธิ์ พระแสง ๑ สารวัตร ๒ คู่แห่ ๑๐ (รวม) ๑๓ เวรฤทธิ์ พระแสง ๒ สารวัตร ๒ คู่แห่ ๑๐ (รวม) ๑๔ เวรเดช พระแสง ๑ สารวัตร ๒ คู่แห่ ๑๐ (รวม) ๑๓ เวรชิดภูบาล อินทร์พรหม ๒ คู่แห่ ๑๐ (รวม) ๑๒ เวรชาญภูเบศ อินทร์พรหม ๒ คู่แห่ ๑๐ (รวม) ๑๒ เวรเสน่ห์รักษา อินทร์พรหม ๒ คู่แห่ ๑๐ (รวม) ๑๒ เวรมหาใจภักดิ์ อินทร์พรหม ๒ คู่แห่ ๑๐ (รวม) ๑๒ สั่งสนมแต่งอินทร์พรหม ๘ พระแสง ๖ สารวัตร ๘ คู่แห่ ๑๐ (รวม) ๑๑๒ คน แล้วให้รับน้ำชาต่อกรมท่าถวายพระสงฆ์ทั้ง ๔ วัน ให้รับเสื้อครุย ลอมพอกต่อผู้รับสั่ง ณ ทิมดาบชาววัง ณ วันขึ้น ๕ ค่ำเดือน ๔

อนึ่ง ให้ตัวสี นายเวรชาววังคุมเครื่อง ๒ คน แล้วให้แต่งที่รับเสด็จบนพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทให้พร้อม

​อนึ่ง ให้โหร ๔ พราหมณ์ ๒ ตีไม้บัณเฑาะว์ ๒ (รวม) ๘ คน เข้าไปกับชาวพระราชยาน เข้าไปในพระราชวังนำเสด็จออกมาเข้าในท้องพระโรง แล้วให้เตรียมแห่พระที่นั่งอมรินทร์ เพลาบ่าย สวดมนต์ ๓ สมโภช ๑ (รวม) ๔ เพลาเช้าโสกันต์ ๑ (รวมทั้งหมด) ๕ เพลา แต่ขันทอง พานทอง ใส่ข้าวตอกดอกไม้นั้น รับต่อท่านข้างในมาโปรยนำเสด็จ ๕ เพลา แล้วให้โหรรับบัตร ๙ ชั้น ๑ บัตรคางหมู ๑ บัตรสี่เหลี่ยม ๑ ต่อสนม ต่อวิเสทนอก เครื่องบัตร บายศรีสำหรับบูชาเทวดา วันขึ้น ๙ ค่ำ เดือน ๔ บ่าย เครื่องสำหรับบัตร ๒ สำรับ กระทงสำหรับบัตร ๒๘ ใบ เทียนเล่มละ ๑ เฟื้อง ๒๘ เล่ม บูชาพระฤกษ์ วันขึ้น ๑๐ ค่ำ เดือน ๔ เช้า บายศรีทอง ๓ ชั้น สำรับ ๑ เครื่องบายศรีพร้อม เทียน ๒ เล่ม แล้วให้พระครูพิธีพราหมณ์ เข้าไปเจิมแว่นในพระที่นั่งอมรินทร์ ณ วันขึ้น ๑๐ ค่ำ เดือน ๔ เพลาบ่าย แล้วให้เป่าสังข์นำเสด็จ ๒ คน เพลาเช้าบ่าย ทั้ง ๕ เพลา แล้ว ให้กำกับชาวพระมาลาภูษาผูกพระธำมรงค์ประจำทิศให้ต้อง ให้ตามทิศ ณ วันขึ้น ๑๐ ค่ำ เดือน ๔ เพลาเช้าให้ทันพระฤกษ์

อนึ่ง ให้ชาวพระราชยานจัดเสลี่ยงงาเข้าไปกับชาวมาลาภูษา ชาวที่ใหญ่ เชิญพระบรมธาตุ พระแก้วผลึก พระไชยวัฒน์ พระห้ามสมุทร ไปตั้ง ณ เตียงพระมณฑล ณ วันขึ้น ๖ ค่ำเดือน ๔ เพลาเช้า แล้วให้จัดพระราชยานมีกงรับเสด็จพระองค์เจ้าซึ่งจะโสกันต์ คนนั้นรับต่อพันพุฒ พันเทพราช มาหามพระราชยาน ๘ คน นั้นให้นุ่งกางเกงยก คาดเจียระบาด ทุกคน เร่งรับเลก ณ วันขึ้น ๖ ค่ำเดือน ๔

อนึ่ง ให้สนมพลเรือนรับเครื่องนมัสการทองใหญ่ต่อท่านข้างในเชิญตั้งบูชาพระสงฆ์สวด ณ วันเดือน ๔ ขึ้น ๗ ค่ำ ๘ ค่ำ ๙ ค่ำ บ่าย วันละสำรับ ๓ ขึ้น ๑๐ ค่ำ เพลาเช้าสำรับ ๑ สำรับ ให้มีพุ่มข้าวตอกดอกไม้ ธูปเทียนสำหรับเครื่องพร้อม แล้วรับพระชันษาพระเจ้าน้องยาเธอ ซึ่งจะโสกันต์กับครอบสัมฤทธิ์ ใส่มะกรูด ส้มป่อย หม้อเงินใส่น้ำพระมนต์ ๖ ใบ ต่อท่านข้างในตั้ง ณ เตียงพระมณฑล แต่ ณ วันขึ้น ๖ ค่ำ เดือน ๔ เพลาเช้า

แล้วเบิกผ้าขาวเทศต่อชาวคลังวิเสท ทำม่านกั้นที่สรง ปูเตียงสรง ๒ ผืน เบิกเสื่ออ่อนต่อชาวคลังราชการปูเตียงสรง ๒ ผืน เตียงมณฑล ๔ ผืนรวม ๖ ผืน พลับพลา ๔ ผืน เกย ๒ แห่ง ๔ ผืน แล้วทำบัตรหยวกกล้วย ๙ ชั้น ๑ คางหมู ๑ สี่มุม ๑ สามบัตร มีธงกระดาษปักทั้ง ๓ บัตร ส่งให้โหร ณ วันขึ้น ๖ ค่ำเดือน ๔ เพลาเช้า บูชาเทวดา แล้วรับเอาพรมต่อนายเวรปลัดเวรไปแต่งที่รับเสด็จฟังสวด ๓ วัน แล้วให้รับมหาดเล็กมาแต่งเป็นอินทร์พรหม ๘ คน เอาพรมไปปูพลับพลาเปลื้องเครื่องด้วย

อนึ่งให้ชาวคลังพิมานอากาศ เอาพรมใหญ่ไปปูบนพระมหาปราสาท วันขึ้น ๖ ค่ำ เดือน ๔ ปูในพระที่นั่งอมรินทร์ ปูเวียนพระเทียน ณ วันขึ้น ๙ ค่ำเดือน ๔ เพลาเช้า ๒ แห่ง

อนึ่งให้ชาวพระคลังวิเสทจ่ายผ้าขาวเทศให้แก่สนมพลเรือน ทำม่านเตียงสรงปูเตียงสรง ๒ ผืน ให้แก่ ๔ ตำรวจ สนมตำรวจ ทำเพดานเตียง เตียงมณฑล เตียงสรง ชาวพระมาลา ชาวพระภูษา ทำเสื้อผ้าถอด ปูแต่งที่พระสวด ให้พอ เร่งจ่าย ณ วันขึ้น ๕ ค่ำ เดือน ๔

​อนึ่ง ให้ชาวพระคลังราชการ จ่ายเสื่ออ่อนให้สนมพลเรือน ปูเตียงสรง ๓ เตียงมณฑล ๔ รวม ๖ เกย ๒ เกย ๔ ผืน พลับพลาเปลื้องเครื่อง ๔ ผืน แล้วเอาเสื้อไปปูบนพระมหาพลับพลาเปลื้องเครื่องให้เต็ม เร่งปู ณ วันขึ้น ๖ ค่ำเดือน ๔ แล้วจ่ายไม้ไผ่ หวาย จากให้ ๔ ตำรวจ สนมตำรวจ ปลูกร้านที่สรง พลับพลาเปลื้องเครื่องให้พอ

อนึ่ง ให้ขุนศรีสยุมพร เอาหม้อทองขาว ๓ ชั้น ใส่น้ำพระพุทธมนต์ ไปตั้ง ณ เตียงมณฑล ๓ ใบ ไปตั้ง ณ วันขึ้น ๖ ค่ำเดือน ๔ เพลาเช้า

อนึ่ง ให้ราชบัณฑิต ชาวพระมาลา ชาวพระภูษา ชาวที่ใหญ่ กับชาวราชยานเอาเสลี่ยงเข้าไปรับพระบรมธาตุ พระแก้วผลึก มาตั้ง ณ เตียงพระมณฑล ณ วันขึ้น ๖ ค่ำ เดือน ๔ เพลาเช้า แล้วให้เชิญพระกลดไปกั้นด้วย

อนึ่ง ให้หลวงธรรมเสนา ข้าพระแก้วมรกต กับชาวราชยาน เชิญพระพุทธรูป พระไชยวัฒน์ พระห้ามสมุทร ไปตั้ง ณ เตียงพระมณฑล ณ วันขึ้น ๖ ค่ำ เดือน ๔ เพลาเช้า

อนึ่ง ให้พันพุฒ พันเทพราช จ่ายเลกให้ชาวพระอภิรมย์ เชิญเครื่องสูง ๒๘ คน ชาวพระราชยาน หามราชยาน ๘ คน เร่งจ่าย ณ วันขึ้น ๕ ค่ำเดือน ๔

อนึ่ง ให้พระแก้วพระคลังสวน นายระวาง เอาใบตองตานีสด มัดละ ๒๐ ยอด ๔๐ มัด ดอกไม้เบญจพรรณ วันละ ๓๐ กลุ่ม มาส่ง ณ ทิมดาบชาววัง ณ วันเดือน ๔ ขึ้น ๖, ๗, ๘, ๙ ค่ำ เพลาเช้าทั้ง ๔ วัน

อนึ่ง ให้พันจันท์ จัดเครื่องเล่น ระเบง มงครุ่ม กุลาตีไม้ ไม้ต่ำไม้สูง กับกระอั้วแทงควาย แทงวิไสย ให้พร้อม เข้ามาเล่น ณ วันเดือน ๔ ขึ้น ๗, ๘, ๙ ค่ำ บ่าย ๑๐ ค่ำ เช้า (รวม) ๔ วัน เมื่อจะเกณฑ์นั้น กราบทูลกรมหลวงรักษ์รณเรศเสียก่อน

อนึ่ง ให้กรมท่าซ้ายจัดน้ำชาขึ้นไปถวายพระสงฆ์ ๓๐ รูป บนพระมหาปราสาท วันเดือน ๔ ขึ้น ๗, ๘, ๙ ค่ำ บ่าย ๑๐ ค่ำ เช้า (รวม) ๔ เพลา

อนึ่ง ให้หมื่นศุกรสมบัติโรงทานจัดของเคียงถวายพระสงฆ์ ๓๐ รูป บนพระมหาปราสาท ณ วันขึ้น ๑๐ ค่ำเดือน ๔ เพลาเช้า

อนึ่ง ให้ท่านพนักงานข้างในแต่งเครื่องนมัสการเครื่องทองใหญ่ ส่งให้สนมพลเรือนเชิญไปตั้งบนพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ณ วันเดือน ๔ ขึ้น ๗, ๘, ๙ ค่ำ บ่าย วันละสำรับ ๓ ๑๐ ค่ำ เช้าสำรับ ๑ (รวม) ๔ สำรับ ให้มีพุ่มข้าวตอก ดอกไม้ ธูปเทียนสำหรับเครื่องให้พร้อม แล้วส่งเทียนให้วิเสทนอก เล่มละ ๑ บาท ๒ สลึง ติดแว่น ๕ สำรับ ๓ ผลัด ๑๓๕ เล่ม เล่มละ ๑ บาท ยอดบายศรี ๔ ชะนวน ๒ (รวม) ๖ เล่ม เล่มละ ๑ เฟื้อง สำหรับบัตร ๒๘ เล่ม แล้วส่งขันทอง พานทองรองขัน ให้แก่โหร ใส่ข้าวเปลือก ใส่ข้าวสาร ขันทอง ๒ สำรับ พานทอง ๒ สำรับ พราหมณ์ใส่ข้าวตอก ๒ สำรับ ดอกไม้ ๒ สำรับ สำหรับแห่นำเสด็จ ณ วันเดือน ๔ ขึ้น ๗, ๘, ๙ ค่ำ บ่าย ๑๐ ค่ำ บ่าย ๑ เช้า ๑ (รวม) ๒ (รวมทั้งหมด) ๕ เพลา แล้วให้ส่งพระชันษาพระเจ้าน้องยาเธอกับครอบสัมฤทธิ์ ใส่มะกรูด ส้มป่อย ให้แก่สนมพลเรือนเชิญไปเข้าพระมณฑลบนพระมหาปราสาท ณ วันขึ้น ๖ ค่ำ เดือน ๔ เพลาเช้า แล้วให้ส่งถาดรองพระเกษา กาน้ำร้อนให้ชาวพระมาลาภูษา ​เมื่อวันโสกันต์ให้ทันพระฤกษ์ แล้วให้จัดแจงการโสกันต์ให้พร้อม

อนึ่ง ให้ท่านจ่าบัวแต่งสำรับคาว สำรับหวาน ส่งให้ตำรวจหลัง ตำรวจวัง ยกถวายพระสงฆ์ ณ วันขึ้น ๑๐ ค่ำเดือน ๔ เพลาเช้า เครื่องคาว ๓ หวาน ๓ คาว ๒๗ หวาน ๒๗ รวม ๓๐ สำรับ ให้มีสำรับข้าวพระ ขนมจีนน้ำยา ด้วย

อนึ่ง ให้วิเสทนอกจัดสิ่งของส่งให้โหรบูชาเทวดา เครื่องกระยาบวด ๒ สำรับ กระทงเปล่าสำหรับบัตร ๒๘ ใบ เทียนเล่มละ ๑ เฟื้อง ๒๘ เล่ม ณ วันขึ้น ๙ ค่ำ เดือน ๔ เพลาบ่าย บายศรีตอง ๓ ชั้น สำรับ ๑ แป้งหอม น้ำมันหอม เครื่องบายศรีพร้อมกับเทียนเล่มละ ๑ บาท ยอดบายศรี ๑ เล่ม ชะนวน ๑ เล่ม รวม ๒ เล่ม บูชาพระฤกษ์ ณ วันขึ้น ๑๐ ค่ำ เดือน ๔ เพลาเช้า แล้วให้รับต่อท่านข้างใน เทียนเล่มละ ๑ บาท ๒ สลึง ติดแว่น ๕ สำรับ ๓ ผลัด ๑๓๕ เล่ม เล่มละ ๑ บาท ยอดบายศรี ๔ ชะนวน ๒ (รวม) ๖ เล่ม เล่มละ ๑ เฟื้อง สำหรับบัตร ๒๘ เล่ม แล้วให้แต่งบายศรีแก้ว บายศรีทอง บายศรีเงิน ๓ สำรับ ให้มีเหมทอง ข้าวขันเชิงพานรองน้ำวัก พลูคะแนน^๗ แว่นเวียนเทียน เทียนติดแว่น แป้งหอม น้ำมันหอม มะพร้าวแก้ว เป็ดปากทอง ของเคียงเครื่องบายศรีให้พร้อม ให้ยกเข้าไปตั้งในพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ณ วันขึ้น ๑๐ ค่ำ เดือน ๔ เพลาบ่าย ๒ โมง ให้ทันกำหนด แล้วให้จัดเอาเหมทอง แว่น ๕ สำรับ เทียนติดแว่นส่งให้สนมไปตั้งเข้ามณฑล ณ วันขึ้น ๖ ค่ำ เดือน ๔ เพลาเช้า

อนึ่ง ให้วิเสทฉทาน เบิกข้าวสารต่อกรมนา มาหุงถวายพระสงฆ์ ณ วันขึ้น ๑๐ ค่ำ เดือน ๔ เช้า ข้าว ๓ ถัง วิเสทกลางจัดกระจาดถวายพระสงฆ์ ณ วันขึ้น ๑๐ ค่ำเดือน ๔ เช้า ๓๐ ใบ ใบละ ๑ บาท เงิน ๗ ตำลึง ๒ บาท แล้วให้เบิกข้าวสารใส่กระจาด กระจาดละ ๕ ทะนาน เป็นข้าวสาร ๗ ถัง ๑๐ ทะนาน

อนึ่ง ให้วิเสทหมากพลแต่งเภสัชอังคาส ส่งให้สังฆการีถวายพระสงฆ์ ณ วัน เดือน ๔ ขึ้น ๗, ๘, ๙ ค่ำ บ่าย วันละ ๓๐ (วันขึ้น) ๑๐ ค่ำ เช้า ๓๐ ซอง แล้วให้มีหมากพานตั้งด้วย แล้วให้จัดน้ำชุบานใส่โถมีพานรองถวายพระสงฆ์บ่าย วันละ ๓๐ โถ ๓ วัน ตามรับสั่ง

เวร นายวิสูทธมณเฑียร

นายชำนาญ

แทรกอยู่ในหมายรับสั่ง ร. ๓ จ.ศ. ๑๑๙๓ เลขที่ ๔ สมุดไทยดำ