วันที่ ๒๔ ตุลาคม ร.ศ. ๑๒๘

สวนดุสิต

วันที่ ๒๔ ตุลาคม รัตนโกสินทร๔๒ศก ๑๒๘

เจ้าพระยายมราช

วันนี้ตื่นนอนขึ้นก็นั่งดูพระที่นั่งอนันตสมาคมพลางกินเข้าพลาง เกิดปีติขึ้นมาในใจ จนถึงต้องจดหมายเตือนไปยังกรมหลวงดำรง เรื่องงานเมืองเพ็ชรบุรีเทียบงานกับพระที่นั่งอนันตสมาคม คือตั้งแต่เวลาลงมือก่อมาจนบัดนี้ได้ ๑๑ เดือน ยังเหลืออีก ๗ เดือนจึงจะถึงกำหนดซึ่งกล่าวไว้ว่า หลังคาจะแล้วเสร็จ เว้นแต่โดมกลาง ถ้าจะคิดเทียบงานกับที่เพ็ชรบุรี พื้นแผ่นดินแขงไม่ต้องกระทุ้งอย่างตึก แลตัวตึกนั้นถ้าจะขึ้นในร่วมพระที่นั่งอนันตสมาคมก็ก่อได้ แล้วไม่เห็นเหตุว่าทำไม ๑๘ เดือนจะไม่แล้ว แต่​ความสำเร็จของพระที่นั่งอนันตสมาคม มีกงสีอันดีเป็นที่ตั้งยิ่งกว่าสิ่งอื่น อยากจะกล่าวว่าตั้งแต่เกิดมาเห็นงานโยธา ไม่เห็นแห่งใดทำได้จริงและทำได้ตามกำหนด อย่างวัดนิเวศน์ธรรมประวัติแห่งหนึ่ง พระที่นั่งอนันตสมาคมอีกแห่งหนึ่งเท่านั้น ตั้งแต่เกิดมาไม่เห็นใครเป็นกงสีดีเท่าเจ้าพระยายมราช ได้คิดการรอบคอบทั่วถึง จัดการพรักพร้อม ยังจะต้องคอยดูอยู่แต่ว่าจะข้ามโรคสำหรับบุรุษพ้นฤๅไม่ โรคคอนซัมชั่นของการงานคืออิฐปูน นับว่าเป็นข้ามล่วงได้แล้ว สำหรับบุรุษของการงานคือเหล็กแลศิลา ปวดหัวตัวร้อนคือน้ำยาทาน้ำยาเขียน ซึ่งจะหาซื้อดีตามตลาดไม่ได้ โรคเหล่านี้จะต้องคอยดูฝีมือเจ้าพระยายมราช ........................ แกซ้อมฝรั่งไว้จนให้เป็นลมอำมะพาตเสียแล้วหมดทั้งนั้น เขาไม่เคยคิดถึงของที่จะต้องการ ก่อนเวลาที่จะใช้ พอถึงเวลาที่จะใช้เมื่อใดก็ร้องว่าของติดต้องสั่ง เวลานั้นได้ฮอลิเดหยุดพักนอนเล่นเสียที ถ้าไม่คอยจับหัวเงื่อนเตือนให้ดี จะต้องหยุดงาน

ส่วนที่เทียบเพ็ชรบุรีนั้น ถ้าเผาอิฐได้ที่นั้น ก็นับว่าใกล้กว่าขนมาจากบางซื่อ ซื้อปูนราชบุรีก็ใกล้กว่าเอาเข้ามากรุงเทพ ฯ ทรายก็มีอยู่แล้ว ขาดอย่างเดียวแต่ไม้ เป็นการประดักประเดิดที่จะพาไปถึงเพ็ชรบุรีได้ นอกนั้นก็โรคสำหรับบุรุษแลปวดหัวตัวร้อน เพราะฉะนั้นงานที่เพ็ชรบุรีถ้าไม่แล้วใน ๑๘ เดือน ออกจะเสีย ๆ.

สยามินทร์