๏
ฉันทฉบำราชาพิลาปดำเนินกลอน ๔ ๑๖ อักษร
| ๑๏ จักร่ำปางเมื่อนรา | นเรศนิรา |
| นิราศสีดาดวงมาลย์ | |
| ๒๏ เสด็จสององค์นุชยุพพาล | ยุพามหิบาล |
| เต้าแถวพนาศพลางยล | |
| ๓๏ พระเนตรคือแสงสุริยพล | หฤทัยกระหน |
| กระหายทรหวลหวนหา | |
| ๔๏ พระนุชเรียมเอยฤๅมา | นิราศเนาฐา- |
| นาใดแลเรียมจักดล | |
| ๕๏ ใครหนอเรืองฤทธิชาญยล | พาแก้วกับตน |
| จอมสวาดินิราศเจียรไกล | |
| ๖๏ ฤๅว่าเทพยรุกขลองใจ | ซ่อนไว้ฤๅไย |
| มิบอกจำเรียมทุกขา | |
| ๗๏ ฤๅว่าประชาบดีมา | อุ้มองค์วนิดา |
| ผาดผยองยังอำมรไข | |
| ๘๏ ฦๅว่าสุยามเทพยไท | พาดวงจิตใจ |
| จากเรียมนี้ไปแดนบน | |
| ๙๏ ฤๅว่าสุรินทรเจ้าไพชยนต์ | ปราสาทก็ยล |
| แลพาเอาชีพเรียมไป | |
| ๑๐๏ สุราอสุรินทร์ครุฑมนุษย์ใด | ห้าวหาญชาญชัย |
| ฉันใดแลลักภักพา | |
| ๑๑๏ องค์อรพระเทวีชา- | นีอรรคชายา |
| แห่งเรา บ คิดควรถวิล | |
| ๑๒๏ ฤๅรู้ข่าวแก้วเนาถิ่น | ฐานใดโดยยิน |
| ทุกแดนแลเรียมจำจร | |
| ๑๓๏ พิฆาตชีวาตม์ให้มรณ์ | ด้วยขรรคฤทธิศร |
| บ ได้ บ กลับเทาคืน | |
| ๑๔๏ โอะโอ้เปนเหตุเพราะขืน | ขืนคำเรียมอื้น |
| โองการแลเจ้า บ ฟัง | |
| ๑๕๏ ใช้ให้เรียมตามมฤคัง | นํ้าพระทัยหวัง |
| แลตรัสพจนหันหวน | |
| ๑๖๏ เรียมฟัง บ มิอาจทบทวน | ตามมฤคกลับจวน |
| กนิษฐเรียมครวญหา | |
| ๑๗๏ มาเถิง บ เห็นพักตรา | ศศิสุทธิปรา- |
| รภแล้วกันแสงคร่ำครวญ | |
| ๑๘๏ วาตารำเพยพัดยวน | พระทัยรัญจวน |
| ระลุงพลุ่งพล่านแดดาล | |
| ๑๙๏ วายุเร่งเร็วพัดพาน | ไปบอกกิจการ |
| ว่าเรียมพเนจรหา | |
| ๒๐๏ สิงขรหิมเวศวันา | วิถีพนวา |
| ทังภูมิชรลาสระศรี | |
| ๒๑๏ บ พบสีดาเทวี | เนาฐานใดกี |
| เมื่อฤๅแลเรียมจักพาน | |
| ๒๒๏ เห็นนกเรียมอื้นโองการ | ว่านกเอยวาน |
| มาช่วยทังวนโศกา | |
| ๒๓๏ สูรักเร่งเร็วร่อนหา | จงพบพนิดา |
| แลทูลจงรู้เรียมศัลย์ | |
| ๒๔๏ แล้วสูเร่งบินมาพลัน | บอกข่าวจอมขวัญ |
| แก่กูจงรู้แห่งหา | |
| ๒๕๏ นกบินไปแล้วบินมา | ร้องโดยภาษา |
| จะแจ้วจะจ้อรอกัน | |
| ๒๖๏ บ มิแจ้งกิจใดสักอัน | เรียมเจ็บจาบัลย์ |
| ป่วนหฤทัยทุกข์ทน | |
| ๒๗๏ บ มิรู้ข่าวแก้วกับตน | แต่เผือสองคน |
| พี่น้องพิลาปหฤทัย | |
| ๒๘๏ ปานฉะนี้เนาฐานาใด | จักกันแสงใส |
| พิโรทดตรอมเถิงเรียม | |
| ๒๙๏ แต่พี่อาดูรเท่าเทียม | พระนุชจากเรียม |
| ชลเนตร บ เหือดพักตรา | |
| ๓๐๏ ทฤษฎีมฤคเต้าอรัญวา | ตรัสว่ามฤคา |
| แลสูยังพบจอมนาง | |
| ๓๑๏ มฤคเห็นท้าวเหลียวหลังพลาง | ดูแล้วแวะวาง |
| หลบหลีก บ บอกข่าวใด | |
| ๓๒๏ เรียมโรทดกรรทรรณพระทัย | ลำเค็ญค่าใคร |
| จะเห็นในทรวงแดยัน ฯ |
สุราคณาปทุมฉันท์ กลอน ๔ ๒๘ อักษร
| ๓๓๏ โอ้พระทรงสุทธิ | |
| นิ่มเนื้อลํ้าอุด- | มางค์โฉมแจ่มจันทร์ |
| เจียรจากเรียมกี | เมื่อฤๅสมกัน |
| บูรพกรรมจำบัลย์ | นิราศเจียรไกล |
| ๓๔๏ ยินศรับท์ปักษี | |
| กระเหม่นจิตมี | ดุจสุรเสียงใส |
| เรียมหยุดดับโศก | มฤธุศรับท์เสียวใจ |
| เน่งฟังนานใช่ | เสียงนุชชายา |
| ๓๕๏ ว่าโอ้เสียงศรับท์ | |
| ฉันใดเรียมสดับ | เหมือนเสียงเยาวภา |
| พระนุชท้อแท้ | จิตปลาบคีวา |
| นกว่าจักมา | พบแล้วดั่งเดา |
| ๓๖๏ วาตาส่งรส | |
| มาลัยรวยจรด | นาสิกกัลเหา |
| ระหวยกลิ่นบุษป- | ผาชาติทวนเทา |
| นึกเถิงกลิ่นเภา | พะงาชานี |
| ๓๗๏ อ้ารสมฤธุเรศ | |
| คือกลิ่นชาเยศ | พระภัควดี |
| องค์อยู่ไหนเล่า | แต่กลิ่นกลิ่นมี |
| โอ้พระชานี | จำเรียมเรียมหา |
| ๓๘๏ โอ้โฉมเฉลิมภาคย์ | |
| จักหาหายาก | ยากแลแลมา |
| มาจากจากไกล | ไกลแก้วแก้วอา |
| อาดูรดูรหา | หาไหนจักปาน |
| ๓๙๏ โอโฉมประไพ | |
| หายากยากได้ | ได้แล้วแล้วดาล |
| ดาลจากจากไกล | ไกลรัติรัติวาร |
| วารใดได้พาน | พบจึ่งวายศัลย์ |
| ๔๐๏ โอ้โฉมไพบูลย์ | |
| คือแก้วแก้วพูน | พูนพรายพรายพรรณ |
| พรรณรัตน์รัตน์พิศ | พิศเพียงเพียงจันทร์ |
| จันทรอภิกรรตร์ | กรรตราราศี |
| ๔๑๏ จักหาด้าวใด | |
| ทั่วอำมรใน | ตรีโลกยนาคี |
| ทั่วจักรวาฬา | ธิดาราชี |
| ทุกกรุงธานี | หาไหนจักปาน |
| ๔๒๏ องค์พระวรนุช | |
| คือปิ่นมกุฎ | นารีทั่วสถาน |
| ใสสุทธิคือแก้ว | วิเชียรประพาฬ |
| แสงโชติประการ | ประกอบรัศมี ฯ |
วิเชียรดิลกฉันท์ กลอน ๖ ๒๕ อักษร
| ๔๓๏ ป่างเรียมแรกสมสอง | วรราชเทพี |
| รมเยอสุขเลศฤดี | รสราคปรีดา |
| ๔๔๏ เคยพาดพระหัตถ์เหนือ | อุรราชกัญญา |
| กอดเกี้ยวคือกาญจนลดา | อันโอบอ้อมทุมามาลย์ |
| ๔๕๏ พิศพักตรมณฑล | ศศิสุทธิเปรมปราณ |
| เปรมร่วมมฤธูรสบันดาล | ฤดีดัศบรรเจิดใจ |
| ๔๖๏ อุระบรรทับอุรา | ราชถนงคทรงวัย๑ |
| จุมพิตถนังคแลริมไร | โอษฐคันธกัลยา |
| ๔๗๏ ปริสังคตระกององค์ | วรอนงควนิดา |
| สมสุขเสนหา | วรภาคยเกี้ยวกร |
| ๔๘๏ แสนสนุกนิ บ ทันอิ่ม | จิตฤๅแลดาลจร |
| ลำเค็ญแห่งเรียมนี้คือศิขร | แลมาทับพระนาภี |
| ๔๙๏ คิดคือบุรุษหนึ่ง | แลเอาดาบอันคมดี |
| มาผ่ากายแยกเอาจิตลี | แลควักจักษุทังสอง |
| ๕๐๏ คิดคืออุปรไมย | คือเหมราชหงส์ทอง |
| แลมีชายหนึ่งมีจิตปอง | แลมาชักเอาโลมา |
| ๕๑๏ ทั่วตน บ มิไว้ | มีแต่หนังหุ้มอาตมา |
| ค่าแค้นแห่งเรียมนี้ในครั้งครา | ทีนี้ดุจดั่งเดา ฯ |
ชินวรฉันท์ กลอน ๔ ๑๕ อักษร
| ๕๒๏ ป่างครวญพิไรเถิงโฉมเฉลา | |
| ทั่วสัตวเหงา | บได้จร |
| ๕๓๏ คณสกุณซรับซรนซรอน | |
| จิตวิจลอร | ก็พิโรทต์ |
| ๕๔๏ จับรุกข บ มิศรับทตรับโสต | |
| ฟังสราโรทต์ | ละห้อยใจ |
| ๕๕๏ บ มิหาผลภักษพลอยพิไร | |
| เน่ง บ ศรับท์ใด | ก็ตริตรอง |
| ๕๖๏ ขินีสีหราชผาดผยอง | |
| ลืมสติปอง | ผลาหาร |
| ๕๗๏ ทั่วคณสัตวอันสดับสาร | |
| ตาทุกขาภาร | ก็เน่งเนา |
| ๕๘๏ กินนรกินรีเคยดลเดา | |
| หมู่คณาเทา | ชมท่าธาร |
| ๕๙๏ ในวันนั้นหนอก็ลืมสติการ | |
| ลืมไปชมฐาน | นุเวศจร |
| ๖๐๏ อสุรคนธรรพาวิทยาธร | |
| ฟังก็ชออร | กรรทิตัง |
| ๖๑๏ คณเทพยฟังศรับทรุนัง | |
| ลืมอศุภัง- | คสำราญ |
| ๖๒๏ ต่างต่างพิลาปชลนัยนธาร | |
| มุข บ เบิกบาน | ก็โศกเศร้า ฯ |
ฉันทฉบำดำเนินกลอน ๔ ๑๘ อักษร
| ๖๓๏ ป่างนั้นเบื้องบั้นเขียวขาว๒ | หมอกมัวเดือนดาว |
| สุริยะชรอื้อชรอ่ำลมฝน | |
| ๖๔๏ ฟ้าฟื้นหลั่งหล่อโชรกชรล | อับแสงสุริยพล |
| ครครึกครครืนเวหา | |
| ๖๕๏ เมฆังติมิรังคมืดอา | กาศทังชิมุตตา๓ |
| ก้องฟ้าอัคนาอัสสุนี | |
| ๖๖๏ กึกก้องโอโฆษณศรับทศรี | ปาวกาวจรี |
| บัพภารร้องเริงเสียงสาร | |
| ๖๗๏ ฟังศรับท์เพียงชีพวายปราณ | ฉ่ำพิศจิตดาล |
| กระเหม่นกระเมริมหนังพองสยองขน | |
| ๖๘๏ คณาสัตวตาวิจล | ทุกเทพยทุกข์ทน |
| กระหนกระหายเดื่องเดือดแด | |
| ๖๙๏ ยักษาก็รักษาซรับแซร | ภูชกวิหคแห |
| ตะทึกตะถึกตะเถิกถอยใจ | |
| ๗๐๏ วิทยากินนราเนาใน | คูหาเสียวใจ |
| มั่วประสุมประชุมจินดา | |
| ๗๑๏ ทุกหมู่ในเภนธรา- | ดลแดนทุปรา- |
| รภด้วยหน่อวรจักรปาณี | |
| ๗๒๏ ด้วยท้าวเสวยกันแสงศรี | เถิงภัควดี |
| สีดานารีนาฏกัลยา ฯ |
มงคลรัตนฉันท์ กลอน ๖ ๒๒ อักษร
| ๗๓๏ เสร็จการอันวัชรีโกลา | หน่อองค์นเรศา |
| ธ ครวญเถิงจอมมเหสี | |
| ๗๔๏ พระนุชเรียมฤๅนิราศจรลี | ละเรียมจำบัลยศรี |
| จรพนาลัยเต้าตามองค์ | |
| ๗๕๏ ฤๅร้างเห็นวรพักตรพิมพงค์ | จันทิมากรรตราสงค์ |
| จะเปรียบพักตร์นุชฤๅเสมอ | |
| ๗๖๏ ฤๅร้างเห็นวรเกศภมูเลอ | กัณฐนาสารมเยอ |
| ทวยโสตมุขา | |
| ๗๗๏ ฤๅร้างเห็นวรทันตคิวา | ใสสดคือนิลดา |
| กระแน่งนวยสวยสด | |
| ๗๘๏ ฤๅร้างเห็นวรนัขทังทศ | ศรีแสงคือนิลจรด |
| พรรณาภาสรูจี | |
| ๗๙๏ ฤๅร้างเห็นวรถนังคอันมี | พรรณดั่งภูมมณี |
| รัตนชูษณศรีใส | |
| ๘๐๏ ฤๅร้างเห็นวรอุรอุราไกร | คือเพชรรัตนประไพ |
| โสภาคยหมดนิมลา | |
| ๘๑๏ ฤๅร้างเห็นชงฆทวยบาทา | ทังคู่อันตรูตรา |
| ไตรโลกยฤๅร้างเห็น | |
| ๘๒๏ ด้วยสรรพาอาดมพูนเพ็ญ | จักร่ำกี่วารเห็น |
| อนงคนุชดุจกร ฯ |
ฉันทฉบำนาคบริพันธ์ดำเนินกลอน ๔ ๑๖ อักษร
| ๘๓๏ เรียมเสียสมบัติเสด็จจร | เสด็จจากนคร |
| นัครามาพบชายา | |
| ๘๔๏ ชาเยศแล้วฤๅนิรา | นิราศสีดา |
| เสียทังสมบัติแมนสวรรค์ | |
| ๘๕๏ แมนสวัสดิ์สมบัติอนันต์ | อเนกแจจัน |
| พิพิธโภไคศูรย์ | |
| ๘๖๏ โภไคศวรรยามากมูล | มากมายเพิ่มพูน |
| อนันตเนืองบริพาร | |
| ๘๗๏ บริโภคยประดับนิฤมาณ | นิฤมลแกมกาญจน์ |
| ปัทมเพริศพรายพรรณ | |
| ๘๘๏ พรายพรัศรัศมีจรัสจันทร์ | จรัสแจ่มกำนัล |
| ทรงโฉมประภาคยพิมล | |
| ๘๙๏ พิมานทองทิพยโสภณ | โสภาคยไหรญ |
| มณีประดับชัชวาล | |
| ๙๐๏ ชัชวัดประดาแกมกาญจน์ | แกมแก้ววิสดาร |
| วิมลมาศดำเกิง | |
| ๙๑๏ ดำกลยิ่งเทพยบันเทิง | บันทำสำเริง |
| สำราญสัมฤทธิสมบูรณ์ | |
| ๙๒๏ สมบัติพิพัฒน์เพียบพูน | เพียบเพ็ญไพบูลย์ |
| ช้อยโชติเสวยสุขศานติ์ | |
| ๙๓๏ สุขสวัสดิ์สรรพแสนศฤงคาร | สฤงคีตตระการ |
| ดุริยดนตรีบำเรอ | |
| ๙๔๏ บำรัดพยัชนีรมเยอ | รมเยศสุขเลอ |
| สมบัติใด บ มิปาน | |
| ๙๕๏ บ มิเปรียบด้วยรัตนพิมาน | พิมลโอฬาร |
| ดิเรกพ้นพรรณนา ฯ |
ประทุมรัตนฉันท์ กลอน ๕ ๓๕ อักษร
| ๙๖๏ เรียมละไอศูรย์ | |
| ละวงศ์ตระกูล | พระบิตุเรศชนดา |
| ละเสียเก้าแก้ว | คณะหมู่อุโรธา |
| ละพระอนุชา | ทังสองผู้เรืองฤทธิไกร |
| ๙๗๏ ปางเรียมเสด็จจาก | |
| กรุงไกรเรียมยาก | ในเถื่อนกับพระยุไพ |
| มาพบดวงชีพ | คลายโศกเสวยรมยไท |
| ได้แก้วแล้วไกล | ลีลาในพงดงดอน |
| ๙๘๏ ปางเสด็จยุรยาตร | |
| ดำเนินวรบาท | คือราชไกรสร |
| ปางเมื่อทฤษา | คณามฤคอันจร |
| มีเสาวนีย์วอน | เรียมบอกซึ่งพรรคสัตตา |
| ๙๙๏ ปางเห็นปักษี | |
| มีพจนวาที | ถามพรรคหมู่สกุณา |
| พิศพลางตรัสถาม | เรียมแจ้งกิจกังขา |
| ปางเมื่อรสมา- | ลัยฟังตรลบดง |
| ๑๐๐๏ ตรัสว่ารโส | |
| บุษปผารุกโข | ใดมฤธุรสจรดส่ง- |
| กลิ่นเรียมบอกพรรณ | บุษปผาชาติอันบรรจง |
| ปางหนึ่งเมื่อสรง | ชลสระสุทธิใส |
| ๑๐๑๏ เพ่งพิศบงกช | |
| คลี่กลีบรวยรส | ภุมรีเอาซาบใน |
| ตรัสว่าสัตว์นั้น | เขาภักษสิ่งอันใด |
| เรียมสัชนีให้ | ภุมรีภักษรสมาลย์ |
| ๑๐๒๏ ทฤษาคณามัจฉ์ | |
| แถกว่ายไล่ฉวัด | เฉวียนในกลางชลธาร |
| พิศพลางตรัสถาม | เรียมแจ้งจิตกังขาน |
| โดยในอาการ | หมู่มัจฉมีทังหลาย |
| ๑๐๓๏ ป่างเมื่อเกิดเหตุ | |
| อสุรินทรแปรเพศ | เปนมฤคสุวรรณพรรณราย |
| ป่างเมื่อตรัสใช้ | ให้เรียมตามทราย |
| เรียมตรัสทัดทาย | พระนุช บ อาจที่ยิน |
| ๑๐๔๏ ป่างเรียมเสด็จจร | |
| จากพระจอมสมร | ตามมฤคเรียมจิตถวิล |
| เถิงนุชอันอยู่ | แล้วจึ่งวางศรศิลป์ |
| เห็นมฤคผิดจิน- | ตนาเถิงนุชไกลองค์ |
| ๑๐๕๏ ป่างเรียมแรกกลับ | |
| พบกนิษฐถับ | ถามแจ้งกิตยเรียมทรง |
| โทษาแก่ยุพ | จักพิฆาตชีพลง |
| เรียมเร่งบาทจง | จิตมาเรียม บ มิเห็น |
| ๑๐๖๏ เรียมล้มพระกาย | |
| เหนือพาลุฟาย | ชลจักษุลำเค็ญ |
| ลำเคืองใกล้สิน | ชีวาตมา ฤ ร่างเปน |
| ฤ ค่าใครเห็น | อันร้อนในพระนาภี |
| ๑๐๗๏ พระกายตระหลิ้ว | |
| พระทัยเรียมปลิว | ฤๅมีสมปฤๅดี |
| ชลเนตรเปนเลือด | ไหลอาบพักตรธรณี |
| ในทรวงดุจมี | ไฟกัลป์อันร้อนยิ่งลน |
| ๑๐๘๏ นุชเอยเรียมแค้น | |
| พระคีวาแน่น | คิดคือประดุจดั่งคน |
| เอาภูษาอุด | เขโฬจะกลืน บ มิพัน |
| สิงฆาเหนียวข้น | แน่นเต็มทังพระนาสา |
| ๑๐๙๏ ในทรวงแสบเจ็บ | |
| คือเอาศรเหน็บ | ทังสามเล่มแลขรรค์คทา |
| อาจทรงอยู่ได้ | ฤๅอาจเจ็บแสบสา |
| ดุจเรียมแค้นคา | เจ็บนักเพียงชีพตักษัย ฯ |
เยสันตาฉันท์ กลอน ๗ ๒๑ อักษร
| ๑๑๐๏ โอ้อกกูเอยแต่นี้ไป | ฤๅจะเห็นวรภาคยอันประไพ |
| พระสุนงคนาฏจอม มเหสี | |
| ๑๑๑๏ จักครวญร่ำหากี่เดือนปี | กี่ยามทิวารตี |
| แลจักสมศรี พระนุชเลย | |
| ๑๑๒๏ เราทังสามองคย่อมเคย | ชมพนสณฑรำเพย |
| เคยบุจฉาเฉลย กันมีมา | |
| ๑๑๓๏ เคยชมมูลชาติผลอา- | เกียรณชาติบุษปผา |
| เราเคยเก็บมา ทรงเกศกรรณ | |
| ๑๑๔๏ เคยชมคณาปักษีแจจัน | มี่ศรับทสนั่น |
| แลทั่วทังป่าวัน นุเวศนา | |
| ๑๑๕๏ เคยชมโกญจมยุรา | อุลุสุบรรณสุรา |
| กางปีกหางเต้น ตามคู่คาม | |
| ๑๑๖๏ เคยชมคณาสัตวอนุจรตาม | คู่เคียงสังโยคคาม |
| แล่นฉวัดเฉวียนข้าม หน้าหลังจร | |
| ๑๑๗๏ เคยชมนุตฤณบรรพตศิขร | วิธวรรณพาลุอร |
| เราเคยบทจร ชมพฤกษา | |
| ๑๑๘๏ เคยชมสระศรีแลชรลา | มังกรมัจฉมัจฉา |
| ผุดนิมุจจา แถกสายชล | |
| ๑๑๙๏ เคยชมประทุมาโกมุทผล | ชาตบุษป๔นิลอุบล |
| พายพัดเปลื้อง เกสรขจาย | |
| ๑๒๐๏ พระนุชเรียมฤๅนิราสาย | จรจากเรียมแลเรียมก็ดาย |
| ราศแดนใด หนอรู้ข่าว | |
| ๑๒๑๏ ฤๅว่าหลงใหลในพนาราว | พบมาณวิกาตาว |
| พาเอาดวงชีพ- เรียมคลา | |
| ๑๒๒๏ ฤๅหลงไปชมธารชรลา | พบกุมภีล์ยักษรักษา |
| พาเอาดวงมาลย์ ไปภักษ์กิน | |
| ๑๒๓๏ ฤๅว่าหลงจรเข้าในเถื่อนถิ่น | ฐานกุมภัณฑ์รากษสขิน- |
| เขตเห็นนุช เอาภักษา | |
| ๑๒๔๏ ฤๅว่าปีศาจภูตป่า | เห็นนุชเอกวิเวกมา |
| พาซุ่มซ่อนไว้ ในถํ้าเถื่อน | |
| ๑๒๕๏ ฤๅว่าราชปักษีอินทรีเบือน | บ่ายเห็นนุชก็พาเผือน |
| ผันยังฐานพฤก- ษอันอยู่ | |
| ๑๒๖๏ ฤๅว่าพยัคฆสีหวางวู่ | พาเอาดวงมณีรัตนตรู |
| ไปเปนภักษฤๅ ฤๅฉันใด | |
| ๑๒๗๏ ฤๅว่าสรัปปาณกลาภัย | พิศมพ่นนุชประลัย |
| ฤๅฉันใดเรียม พบซากองค์ | |
| ๑๒๘๏ เรียมนี้นุชเอยอาจทรง | กันแสงโศกชออรองค์ |
| พ้นที่จะดำรง พระกายา | |
| ๑๒๙๏ เรียมนี้ บ มิอาจนุจรหา | นุชเอยวรบทบาทา |
| ชํ้าเปนน้ำหนอง เลือดกรมเกรียม | |
| ๑๓๐๏ สิ้นสุดพลาศรับท์เรียกนุชเรียม | บ อาจอนุเลียม |
| เลียบหาพระนุช- ฤๅพาน | |
| ๑๓๑๏ พระนัยน์เนตรเรียมอับแสงฉาน | เพ่งพิศทั่วอัฐทิศานต์ |
| ฤๅจะเห็นแก้ว พี่มาสม ฯ |
มังกรฉันท์ ๑๔ อักษร
| ๑๓๒๏ ขอท้าวทังโสฬสแมนพรหม | |
| คุ้มภัยทุกกรม | กันนุชมาลย์ |
| ๑๓๓๏ อย่าให้มีอริพาธาพระสุนงค์คราญ | |
| เทพยจงดาล | คุ้มรักษา |
| ๑๓๔๏ ทั่วเทพยเนาในอำมรฉกามา | |
| ทุกทั่ววิมานา | อันเรืองเดช |
| ๑๓๕๏ ขอจงมาก้างกันพาลสัตวภัยเภท | |
| อย่าระได้มีเหต | ตุพาธา |
| ๑๓๖๏ จงพระจัตดูรเทพยทศทิศเทวา | |
| ศิขรเวหา | แลสาคร |
| ๑๓๗๏ จงช่วยคุ้มคณาพาลอันมีในดงดอน | |
| อย่าระให้สมร- | จลจิต |
| ๑๓๘๏ จงเทพยทั่วโลกยชมพูอันมหิทธ์ | |
| ช่วยคุ้มภัยพิศ- | มในกาล |
| ๑๓๙๏ จงอรรคเทวียาช่วยพยาบาล | |
| คุ้มภัยในไพรสาณฑ์ | อริรา |
| ๑๔๐๏ อย่าระให้พระนุชข้าแค้นในพนวา | |
| แลชี้ช่องมรรคา | เสด็จดล |
| ๑๔๑๏ จงช่วยดลจิตนาฏอย่าให้หลงจรล | |
| นำนุชเสด็จดล | มาอย่านาน ฯ |
วสันตดิลกฉันท์ กลอน ๖ ๑๔ อักษร
| ๑๔๒๏ ปางนั้น ธ ก็ดลมยุรา | สกุณกลางริมธาร |
| ทังสองสัตว์กล่าวพจนการ | ที่ไทเสด็จ บ ได้ยล |
| ๑๔๓๏ นกยางว่ายังมีกระษัตริย์หนึ่ง | แลมีภรรยาอนนต์ |
| อุโรธานเรียบโจษจน | แล บ ได้อิ่มจิตจง |
| ๑๔๔๏ เจตนแก่เมียท่านผู้อื่น | แลมองลักภักพายง |
| หญิงธานาพาลาฤอนงค์ | แล บ ควรคิดเวรา |
| ๑๔๕๏ โมโรวาทียังมีนามราช | กระษัตริย์เสด็จไต่พนวา |
| มีอรรคเทวีเอกมา | ควรฤๅให้พาลพาไป |
| ๑๔๖๏ คือแลแต่จะพิทักษ์คตุธัง | องค์เดียวนี้ บ มิไย |
| ฝ่ายเมตตปิยาชานิไกล | แต่ร้องไห้เร่จรหา |
| ๑๔๗๏ เมื่อกูค่าควรลิงแลเห็น | กระษัตริย์ราชทังสองรา |
| หนึ่งพาลหนึ่งก็เบกษา | แลกูยลแผดสันดา |
| ๑๔๘๏ ธ ก็สดับวาทีสองสัตว์ | ตระบัดทรงพระโกรธา |
| ว่าพาช่องสัตวเดียรฉา | ฤประมาท บ เกรงกลัว |
| ๑๔๙๏ ใช่ตัวกูนี้แกล้งแลจร | ให้พระนุชอยู่แต่ตัว |
| กูไว้กนิษฐอยู่รักษาลัว | แลมฤคสุรแปลงวาจา |
| ๑๕๐๏ ให้ยุพาจราครั้นแลจาก | อสุรราชก็มาพา |
| ฤๅหนึ่งใช่ต่อยุฑธฤทธิสา- | หัสกูนี้อับอาย |
| ๑๕๑๏ กล่าวพลางก็โทรมนัสจิต | คิดอุปรไมยคือดั่งชาย |
| หนึ่งเอาหอกมาปักนาภีกาย | โกรธาแค้นแก่สกุณา |
| ๑๕๒๏ กรก็จับคิลปน้าวพาด | ศรมาศ ธ บ มิคลา |
| เพื่อจะพิฆาตสองสกุณา | ใช้ชีพยม้วยด้วยวาที |
| ๑๕๓๏ สองปักษีทฤษฏิยลนาถ | ก็ประกาศ ณ วาที |
| ว่าควรแลฤๅนฤบดี | จะมล้างชีพยข้าทังสอง |
| ๑๕๔๏ มีทฤฆายุศมได้แลร้อยปี | แลฤๅมิเมตตาจะมาปอง |
| บ คิดกรรมอันจะตามจอง | เวรบุรพมามี |
| ๑๕๕๏ อันว่าองคนาฏกัลยา | อสุรราชพาหนี |
| ข้าเห็นฉายาคลายคลายก็มี | ไต่ชลาธาราไหล |
| ๑๕๖๏ ไปโดยทางวิถีช่อง | เทวีนั่งท้ายวิชัย |
| ทิศนี้แลเห็นจรไคล | ผิวแลจะตามโยชนา |
| ๑๕๗๏ จักพบราชกระบี่ดำ | จงถามกิตยไปเมื่อหน้า |
| แลผู้อาธรรมอันภักพา | จงเร่งเสด็จไปตามผลาญ ฯ |
มณีรัตนฉันท์ กลอน ๕ ๒๒ อักษร
| ๑๕๘๏ ครั้นได้สดับพจน์ | แห่งสองสัตวแจ้งสาร |
| มนทจิตคิดเดือดดาล | ปลงศรไว้ไห้ร่ำไร |
| ๑๕๙๏ โอ้แก้วกับตนเอย | ดังฤๅน้องมาเจียรไกล |
| ราพณ์ร้ายพานุชไป | เรียมได้รู้เพราะปักษี |
| ๑๖๐๏ เหตุมีแต่ก่อนแล้ว | ตรัสห้ามแก้ว บ วาที |
| จักครวญร่ำหากี | เมื่อฤๅพบแก้วคู่เชย |
| ๑๖๑๏ อสุรพาลพานุชจร | กลางอัมพรเจ้า บ เคย |
| นิ่มเนื้อนวลศรีเอย | จะหม่นหมองด้วยวาตา |
| ๑๖๒๏ วรพักตร์จักหมองหม่น | ด้วยสุริยพลในหิมวา |
| จักทรงเศร้าโศกา | แลหาเรียมทุกแนวไพร |
| ๑๖๓๏ บ เห็นเรียมจรตาม | จะเสวยแสนกันแสงไส |
| โอ้โอะแต่นี้ไป | ฤๅร้างพบพนิดา |
| ๑๖๔๏ แต่นี้จะไกลโฉม | วรภาคยรัตนา |
| ช่องพาลอริรา | พานุชจากเรียมจรดล |
| ๑๖๕๏ แต่นี้จะแรมร้าง | โฉมอุตมางค์ฤๅจักยล |
| นุชเอยจิตคิดจน | ใจเรียมนักแก้วจอมสมร |
| ๑๖๖๏ ชลเนตรไหลฤๅขาด | พักตรราชองค์อร |
| โหยหิวปลิวอุทร | คิดคำนึงครวญเถิงศรี |
| ๑๖๗๏ สายสวาดิแก้วเรียมเอย | ฤๅนิราศจากเรียมลี |
| จำเรียมแสนโศกี | เมื่อแรกจากเพียงปางมรณ์ |
| ๑๖๘๏ เรียมรู้ว่าจอมสวาดิ | อสุรราชมันพาจร |
| จักตามจนนคร | แม้นชีพวายจึ่งคลายกัน |
| ๑๖๙๏ ครั้นเรียมยังชีพคง | จักตามจงพบจอมขวัญ |
| สมองค์จึ่งวายศัลย์ | สุดสวาดิเรียมจอมเสนหา ฯ |
รัตนมาลาฉันท์ กลอน ๕ ๒๒ อักษร
| ๑๗๐๏ บัดนั้น ธ ก็เสด็จ | อนุทิศสกุณา |
| ตระบัดก็ลุฐานพา- | นรราชกระบี่ศรี |
| ๑๗๑๏ อันสถิตยในศิขร | บรรพตโกลาคีรี |
| ธ ก็โชงการถามกระบี่ | ยลท้าวที่ฤๅอื่นอา |
| ๑๗๒๏ ธ ถามว่าวรองค์ | ธ เสด็จในมรรคา |
| จักไปเนาใดแลหนอวา- | นรจงแจ้งแห่งจิตจง |
| ๑๗๓๏ พานรราชรับพจน์ | แจ้งกำหนดจิตอันบง |
| จึ่งกล่าวว่าพระสุนงค์ | อสุรราชทศศีรา |
| ๑๗๔๏ ผู้ผ่านกรุงพิภพ | ไอศูริยแสนลงกา |
| ทรงวิชัยราชรถพา | ผยองแทบฐานคีรี |
| ๑๗๕๏ วรนาฏกัลยา | ทฤษฎีข้าแล้วเทวี |
| เอาผ้ารัตกัมพลอันมี | ทิ้งลงแล้วเธอตรัสสั่ง |
| ๑๗๖๏ ว่าผิแลพระองค์ | เสด็จตามมาหนหลัง |
| ให้ทูลมูลเหตุกิจจัง | แลแนะทิศพระนคร |
| ๑๗๗๏ ถ้าว่าพระองค์คิด | ปิยเมตต์แลเขจร |
| ตามองคยังกรุงนคร | ธานีราชลงกา |
| ๑๗๘๏ แล้วราชกระบี่เอา | ภูษารัตสุวรรณา |
| ทูลเหนือศิโรวา- | นรภักดิยอถวาย |
| ๑๗๙๏ พระหัตถรับภูษา | วรรัตกัมพลหมาย |
| รู้ว่าพระสุทธิสาย | สวาดิท้าวเธอกันแสง |
| ๑๘๐๏ ล้มพระกายเหนือพา- | ลุคิดคือดั่งคนแกล้ง |
| ผลักล้มในกลางแปลง | วิสัญญีภาพดุษณี |
| ๑๘๑๏ กนิษฐนอนกรกอดองค์ | ทรงโทรมนัสเพียงจิตมี |
| คลายโศกแล้วพระศรี | รามาราชครวญพิไร ฯ |
ฉันทฉบำดำเนินกลอน ๔ ๑๖ อักษร
| ๑๘๒๏ โอ้พระสุนงคทรามวัย | เรียมแจ้งกิจใน |
| ป่างก่อนเมื่อพบสกุณา | |
| ๑๘๓๏ บอกแจ้งแจ้งทิศเรียมมา | มาพบคณาพา- |
| นรราชถวายข่าวแสดง | |
| ๑๘๔๏ ทังพระภูษาอันแกล้ง | ไว้ให้เรียมแจ้ง |
| แลแจ้งเปนคำรบสอง | |
| ๑๘๕๏ น้ำใจพระนุชปูนปอง | ให้รู้ทำนอง |
| ทิศาเพื่อให้เรียมจร | |
| ๑๘๖๏ ตรัสสั่งไว้แก่พานร | แนะทางให้จร |
| ยังกรุงพิภพเมืองมาร | |
| ๑๘๗๏ ปานนี้ท้าวอสุรพาล | พานุชลุสถาน |
| แลจะร่วมรสกามัย | |
| ๑๘๘๏ นํ้าพระทัยนาฏ บ ไหว | ถ้าพาลขืนใจ |
| เห็นว่าพระนุชจักมรณ์ | |
| ๑๘๙๏ เรียมรู้แต่ข่าวว่าจร | ด้วยพาลสุขมรณ์ |
| แลไป บ รู้กิตยา | |
| ๑๙๐๏ เรียมจักจรตามวนิดา | ให้แจ้งหัทยา |
| ถ้านุชนุชยังภักดี | |
| ๑๙๑๏ จักต่อณรงคยุทธี | ด้วยช่องอรี |
| จักพาพระนุชมาสม | |
| ๑๙๒๏ โอ้แก้วกลอยสวาดิคู่ชม | จำเรียมปรารมภ์ |
| แสนโศกพ้นกามา | |
| ๑๙๓๏ แต่เรียมแรกเริ่มนิรา | เสวยแต่นํ้าตา |
| เร่งรู้เร่งแค้นจิตจล | |
| ๑๙๔๏ ไว้แต่ภูษาให้ยล | ต่างพักตร์พิมล |
| เร่งเห็นก็เร่งโศกา | |
| ๑๙๕๏ กลิ่นแก้วติดพระภูษา | ไว้แต่คนธา |
| ให้เรียมนี้รู้สำคัญ | |
| ๑๙๖๏ เรียมได้แต่กลิ่นจาบัลย์ | รสชานีสรรพ์ |
| แต่องค์พระนุชฤๅเห็น | |
| ๑๙๗๏ พระนุชควรฤๅทำเข็ญ | มิเสด็จให้เห็น |
| แลเรียมนี้เร่งโศกา | |
| ๑๙๘๏ กอดพระกัมพลภูษา | แนบพระอุรา |
| ก็ทรงอาดูรร่ำไร | |
| ๑๙๙๏ อัสสุชลแห้งเหือด บ มิไหล | เนตรคือสุริยะใส |
| สรศรับทไห้แหบหาย | |
| ๒๐๐๏ พิตเพียลภูษิตแล้วบ่าย | นัยน์เนตรมุ่งหมาย |
| บ เห็นพระนุชมาพาน | |
| ๒๐๑๏ ใจจิตเถิงพระวรมาลย์ | คล้ายคล้ายดุจพาน |
| ครั้นพิศก็ดาลหายองค์ | |
| ๒๐๒๏ แล้วเอาภูษาศรทรง | วรบาทจรจง |
| เฉพาะตามทิศอันไป | |
| ๒๐๓๏ พระพายพัดส่งกลิ่นใน | ภูษาเฉลียวใจ |
| นึกว่าพระนุชเสด็จมา | |
| ๒๐๔๏ พิศวามปรัศว์ทักขิณา | บูราปัจฉา |
| ทั่วอัฐทิศ บ มิยล | |
| ๒๐๕๏ ถ้าพาสนาภาดทุกข์ทน | พระเสด็จไพรสณฑ์ |
| กับด้วยพระวรยุพา | |
| ๒๐๖๏ ป่างนั้นยังมียักษา | หนึ่งนามกรปรา- |
| กฏชื่อวายักษ์กุมพล | |
| ๒๐๗๏ ผุดผันขึ้นแต่ภูมิดล | ยักษ์นั้นมีตน |
| แต่เพียงนาภีขึ้นมา | |
| ๒๐๘๏ เติบใหญ่พิลึกมหิมา | ผุดกลางสองรา |
| ก็บังทังป่าพงไพร | |
| ๒๐๙๏ ยุพลักษณ์ บ เห็นปิ่นไตร- | ภพภิตอิดใจ |
| ก็เอาตรีเพชรอันทรง | |
| ๒๑๐๏ เข้าอับกุมพลโดยจง | แหวะกายยักษ์ยง |
| ก็เห็นพระเชษฐอันจร | |
| ๒๑๑๏ ตามเสด็จสององค์ดุจกร | ฝ่าพรงดงดอน |
| เฉพาะวรพักตร์สู่สถาน ฯ |
โตฎกฉันท์ กลอน ๖ ๑๒ อักษร
| ๒๑๒๏ ธ ก็เสด็จจรกนิษ- | ฐพิตรในกาล |
| เถิงราชปักษาสาร | มุขรัตนธำมรงค์ถวาย |
| ๒๑๓๏ รับแล้วมีพจนถาม | แลฤๅท่านลำบากกาย |
| ปักษีรับวาทีถวาย | วจนะแจ้งกิจสาร |
| ๒๑๔๏ ทศศิโรตม์ทรงรถจร | พาวรชานิวรมาลย์ |
| แลยุทธิฤทธิสาร | อสุรฤทธิพลา |
| ๒๑๕๏กริ้วโกรธตรเบงเสียง | กรทังยี่สิบอา- |
| วุธทิ้งสิ้นศาสตรา | วุธแล้วก็ยืนฉงน |
| ๒๑๖๏ ตูก็กล่าวแสดงอรร- | ถมหิทธิอจล |
| ว่าตูเรืองฤทธิพล | ฤๅจะกลัวอาวุธไพรี |
| ๒๑๗๏ ตูกลัวแต่วรรัตน | สุวรรณนารถมณี5 |
| อันทรงนิ้วพระกรศรี | คือเพชรอาวุธนารายณ์ |
| ๒๑๘๏ อสุราครั้นสดับ | กรจับรัตนมณีหมาย |
| ซัดต้องข้าลำบากกาย | ไว้แต่จิตจักพบองค์ |
| ๒๑๙๏ ครั้นสดับศรับทนั้น | ธ โทรมนัสคือจักปลง |
| ชนมชีพฤๅจะคง | จึ่งมีราชโองการ |
| ๒๒๐๏ ว่าท่านอย่าระได้มล้าง | จิตเราจักพยาบาล |
| ด้วยเวทย์อันวิสดาร | และจะให้ชีพคืนคง |
| ๒๒๑๏ วรราชปักษาสดับ | ศรับทว่า บ ได้จง |
| จิตเรานี้จะประสงค์ | จุติไปยังสิมพลี ฯ |
สุราคณาปทุมฉันท์ กลอน ๔ ๒๘ อักษร
| ๒๒๒๏ สมเด็จราเมศ | |
| ครั้นสดับสารเหตุ | วัจนปักษี |
| เอาพระกรวาย | พระวรนาภี |
| ชลเนตรไหลรี่ | คือชลธารา |
| ๒๒๓๏ พิโรทดองค์ | |
| ล้มพระกายลง | เหนือพื้นพสุธา |
| ทรงวิสัญญี | เหนือภูมิภา- |
| คาแค้นเร่งอา | ดูรเพียงเสวยกรรม์ |
| ๒๒๔๏ ทรงชีพสมปฤดี | |
| พระกันแสงศรี | แหบไห้กระศัลย์ |
| พระกนิษฐพิลาป | กราบบังคมคัล |
| สององค์ทรงธรรม์ | ระทดมนา |
| ๒๒๕๏ พระกรท่าวเกศ | |
| สิงฆาชลเนตร | คีอธารชลธา |
| พระบฤษฐีทรง | แทบต้นรุกขา |
| พระบาททรงพา | ลุทรงโศกศัลย์ |
| ๒๒๖๏ เรียมได้สดับสาร | |
| ว่าพระนุชมาลย์ | ท้าวอสูรอัน |
| พาลพาเอาไป | เงื้อมมืออาธรรม์ |
| เกลือกพาลคิดอัน | ตรายทำยายี |
| ๒๒๗๏ น้ำพระทัยนุช | |
| สดใสบริสุทธิ์ | ตั้งต่อภักดี |
| ไหนจักดิ้นโดย | บ ตามยักษี |
| จักแสนโศกมี | จิตครวญเถิงกัน |
| ๒๒๘๏ เรียมได้แต่ภู- | |
| ษารัตนรู- | จีติดวรกัณฐ์ |
| อิกพระธำมรงค์ | ค่าไตรภพอัน |
| อัยกาแกล้งสรร | ให้แก่นุชมาลย์ |
| ๒๒๙๏ เรียมได้สำคัญ | |
| แต่องค์แจ่มจันทร์ | เมื่อฤๅจักพาน |
| พบแก้วกลอยสวาดิ | ให้หายจำบาล |
| จำบัลย์แดดาล | ดิ้นเดือดแดยัน |
| ๒๓๐๏ ปานี้ยังไฉน | |
| เสวยสุขฤๅไย | ฤๅกันแสงศัลย์ |
| ครวญคร่ำหาเรียม | ทรงโศกแสนกัลป์ |
| แต่เจตนาศัลย์ | ต่างองค์ต่างไกล |
| ๒๓๑๏ สุริยาสายัณห์ | |
| จักกันแสงศัลย์ | พิลาปพิไร |
| เสียแก้วค่าเมือง | ค่าโลกาไตร |
| เสียชีพเรียมไป | แก่พาลอสุรา |
| ๒๓๒๏ เรียมโศกฤๅวาง | |
| คือรัตนุตมางค์ | อันสบปรารถนา |
| ตระบัดพลัดตก | จากวรหัตถา |
| ได้แก่พาลอา- | ธรรม์แล้วคิดไฉน |
| ๒๓๓๏ วรนุชชายา | |
| ดั่งฤๅฤๅมา | เจียรจากเนาใน |
| พิภพแมนมาร | ก็จรดยศไกร |
| พาลอาธรรม์ใคร | อาจจักดูดี |
| ๒๓๔๏ กี่ร้อยพันชาติ | |
| จักหาเหมือนนาฏ | พระภัควดี |
| ทั่วองค์สรรพพางค์ | สรรพสมบูรณ์ศรี |
| ยิ่งเทพนารี | นารายณ์แปลงเป็น |
| ๒๓๕๏ ทรงสร้อยสรรพาตม์ | |
| ยิ่งเทวยาคาศน์ | วิบูลย์พูนเพ็ญ |
| ประสาธน์ประดับ | จักษุมลักเห็น |
| พิตเพียลจิตเปน | พักตร์วิจลใจ |
| ๒๓๖๏ โอ้เสียดายองค์ | |
| เคยร่วมสวาดิจง | จิตเจตนพิไร |
| ความรักเรียมยัง | เต็มจิตคิดใฝ่ |
| เมตต์มิตรจิตใจ | บ ได้ร้างคลาย |
| ๒๓๗๏ ควรฤๅมาจาก | |
| อริรามาพราก | จากพระสุทธิสาย |
| สวาดิเรียมร่ำกี่- | วารเลยจักบ่าย |
| เนตรเห็นพักตร์ฉาย | ศศิสุทธิใส |
| ๒๓๘๏ ดั่งก่อนแรกสม | |
| รสราคารมย์ | ดิ้นโดยกามัย |
| รมยาชาเยศ | เลิศรสทิพใด |
| ควรฤๅมาไกล | เรียมฤๅเห็นโฉม |
| ๒๓๙๏ ปานี้ยังไฉน | |
| เรียมนิราศไกล | คือค่าใครโลม |
| ให้หายคลายทุกข์ | เสวยสุขอภิโรมย์ |
| ดุจเรียมตรัสโลม | ด้วยเลศวาที |
| ๒๔๐๏ เมื่อจักเสวยโภชน์ | |
| จักเสวยพิโรทต์ | เสวยกันแสงศรี |
| เมื่อสรงชลธาร | สรงชลอัคคี |
| ทรงภูษามี | จิตทรงกันฐา |
| ๒๔๑๏ เมื่อทรงไสยาสน์ | |
| เห็นว่านุชนาฏ | จักทรงโศกา |
| คิดครวญปางเมื่อ | เราร่วมรมยา |
| แนบนวลกวนกา- | มามิสนิทรเสนห์ |
| ๒๔๒๏ รัตติยาวิเวก | |
| จักนิทราเอก | องค์จักวจเน |
| จักค่าใครชวน | นวลนุชสรวลเส |
| จักอารมเภ | ปางเราปราศรัย |
| ๒๔๓๏ ได้ยินบิญจางค์ | |
| คณาคีตปาง | เมื่อเสด็จเนาใน |
| ปราสาทอุโรธ | ถวายเพลงประไพ |
| พ่างทิพเพลงใน | อำมรสุรินทร์ |
| ๒๔๔๏ พระนุชเรียมเอย | |
| กี่ปีเดือนเลย | เรียมอาดูรผิน |
| วรพักตร์สองนัยน์ | ฤๅเห็นกายิน |
| เห็นแต่มณินทร์ | ภูษิตประไพ ฯ |
ดิลกวิเชียรฉันท์ กลอน ๖ ๒๕ อักษร
| ๒๔๕๏ ในบัดนั้นธก็ทรงคิลปวรหัตถ์ | ตระบัดลุกเปนเปลวไฟ |
| เผาปักษาแล้วไท | ทรงผ้ารัตนเรืองโฉม |
| ๒๔๖๏ เรียมได้แต่รัตนมณีลักษณ์ | ต่างวรพักตร์ใสสดโสม |
| แสงรัตนประพรายโพยม | พิศเพียงพักตรวิมลมาลย์ |
| ๒๔๗๏ เร่งพิศบวรรัตนจิตเจตน์ | เร่งทุกข์โทรมนัสการ |
| ตราบใดเรียมไปพาน | พบจึ่งวายซึ่งอาดูร |
| ๒๔๘๏ คิดไฉนแลหนออุกอาจคิด | มนัสราชพาลอสูร |
| พาภัยเอาไปพูน | ในพิภพฤๅควรเห็น |
| ๒๔๙๏ โทษภัยจะได้แก่อาตมา | เมื่อหน้าแลมีความเข็ญ |
| พาภัยเอาไปเปน | ภรรยาค่าใครยล |
| ๒๕๐๏ คิดคือเอาสรพิศมอุบาทว์ | แล บ คิดมาพาดล |
| ได้สุขแล้วทุกข์จน | พินาศมรณ์ประลัยา |
| ๒๕๑๏ อรองค์ทรงศุภลักษณะ | คิดคือกัลปหูกา |
| มิรู้ฤๅแลพา | เอาไปไว้ในธานี |
| ๒๕๒๏ ทารุณจิตปองแลมามองลัก | คือโจรจิตร้ายอาวุธมี |
| ศีรษาทังทศที่ | แท้ใครนับว่าชาติชาย |
| ๒๕๓๏ คิดคือดั่งกามองมางษมัจฉ์ | เห็นคนเฝ้านั้นผันผาย |
| ลับตาฉวยพาได้ดาย | เอาไปภักษ์เปนสำราญ ฯ |
ฉบังโคลสิงฆฉันท์ กลอน ๔ ๑๖ อักษร
| ๒๕๔๏ ทุรจิตช่องร้ายใจพาล | มนทโมหสงสาร |
| มิกลัวจะไหม้นิฤยา | |
| ๒๕๕๏ ค่าโมหมืดมนท์มฤจฉา | หลงราคตัณหา |
| กลุ้มจิตก็คิดบาบี | |
| ๒๕๖๏ เห็นโฉมแจ่มจันทร์เรืองศรี | เกิดกลฤๅดี |
| มนัสราคหวั่นไหว | |
| ๒๕๗๏ แรกดาบสตั้งพิธีไกร | ทุกเทพยสบสมัย |
| อเนกก็เนื่องกันมา | |
| ๒๕๘๏ สิ้นสุดครุฑนาคอสุรา | คนธรรพวิทยา |
| นิกรก็มาสบสรรพ์ | |
| ๒๕๙๏ ยกศิลป บ มิได้ต่างผัน | ผยองไยอาธรรม์ |
| แลมิมายกธนูศร | |
| ๒๖๐๏ ครั้นกูยกได้นุชอร | ทุกเทพอวยพร |
| ฤๅสิทธิประสาทวัจนา | |
| ๒๖๑๏ ให้เปนวรอรรคชายา | แก่กูผู้อาสา |
| แลมามองลักพาหนี | |
| ๒๖๒๏ มุขทั้งทศเศียรฤๅมี | อายเท่าเกศี |
| ทุกเทพยจักหยันไยไพ | |
| ๒๖๓๏ บ มิได้เอือดอายแก่ใจ | เร็วรวดว่องไว |
| แลคือดั่งโจรใจฉกรรจ์ | |
| ๒๖๔๏ แสนชาติอสัตย์บาปอาธรรม์ | อยู่ฐานใดอัน- |
| ตรายจักตามจองผลาญ | |
| ๒๖๕๏ อย่าไว้ช่องร้ายอันธพาล | ให้หนักดินดาล |
| แลจะเยียประดุจเยี่ยงกัน | |
| ๒๖๖๏ เมื่อหน้าจักบุกรุกรัน | ประยุทธชิงกัน |
| แลผู้ถ่อยฤทธิจักจล | |
| ๒๖๗๏ บเริ่มเราชายเลิศคน | ยังอาจผจญ |
| แลฤๅ บ ควรคิดความ | |
| ๒๖๘๏ ถ้าดีต่อหน้าอย่าขาม | ประยุทธประปาม |
| ใครดีจักได้ดั่งเดา | |
| ๒๖๙๏ แกล้งให้สุรามาศลวงเรา | ให้จรจากเยาว์ |
| แล้วสอนให้แกล้งแต่งกล | |
| ๒๗๐๏ ให้ศรีวรลักษณเสด็จดล | ยังแต่นุชคน- |
| เดียวแล้วมามองพาไป | |
| ๒๗๑๏ ถ้าพระยุพยังแลไหน | จักได้องค์ไป |
| แก่พาลแสนร้ายมายา | |
| ๒๗๒๏ ถ้าว่าช้าอยู่แลมา | ทันพาลอริรา |
| สองราชเราจักต่อผจญ | |
| ๒๗๓๏ ทุกเทพยนิกรยังยล | ใช่เราอับจน |
| ฤทธิ์แพ้แลละองค์ไป | |
| ๒๗๔๏ จงเทพยอวยพระพรชัย | แก่เราผู้ไป |
| ณรงคประยุทธยักษา | |
| ๒๗๕๏ หนึ่งพระอิศเรศกัณหา | คุโณอัยกา |
| ฤทธิชัยบวรสบสถาน | |
| ๒๗๖๏ คุณาวรบิดุรามาร- | ดูรกามาสาร |
| ชาญศักดิชัยไตรตรี | |
| ๒๗๗๏ อณุบิดุเรืองฤทธี | ยงยิ่งเกียรดี |
| ทั่วภพโลกยทบทาง | |
| ๒๗๘๏ มาช่วยคุ้มภัยในปาง | หน่อองค์จักมล้าง |
| หมู่พาลพวกร้ายไพรี | |
| ๒๗๙๏ บัดนั้นเทวสัตว์โลกีย์ | อันเศร้าหมองมี |
| จิตทุกข์แต่ท้าวนิรา | |
| ๒๘๐๏ นิราศจากกันพึงมา | พบพลเทวา |
| ก็คลายอาดูรถวายพร | |
| ๒๘๑๏ ชัยชัยถามัศฤทธิศร | ชัยเดชขจร |
| แลจงไปมล้างอริรา | |
| ๒๘๒๏ ชัยชัยอุตมางคผลา | ชัยฤทธิมหา |
| มหิทธิเรืองขจร | |
| ๒๘๓๏ ชัยชัยเดชาพลาศร | ชัยนาถบวร |
| ศัตรูพินาศอัปรา | |
| ๒๘๔๏ ชัยชัยเรืองเดชมหา | ชัยเกียรดิปรา- |
| กฏทั่วพิภพสบสถาน | |
| ๒๘๕๏ ชัยชัยนารายณ์จงผลาญ | ชัยเดชประหาร |
| ศัตรูจงแพ้ผ้ายพัง | |
| ๒๘๖๏ ชัยชัยราโมจรัง | ปราบหมู่พาลัง |
| บำรุงพิภพศุภศานติ์ ฯ |
ชินวรฉันท์ กลอน ๔ ๑๕ อักษร
| ๒๘๗๏ วรบาทมเสด็จในกาล | |
| เฉพาะวรพักตรดาล- | จิตจง |
| ๒๘๘๏ ยังฐานาพบอสุรายง | |
| ยลพนาศพรง | ก็จินเต |
| ๒๘๙๏ คณาสัตวปักษิรำเม | |
| จับวันรุกเข | ก็ผจญ |
| ๒๙๐๏ ในกาลทีนี้เรายล | |
| นารายณ์จักผจญ | อริพาล |
| ๒๙๑๏ จักยลฤทธิบวรศรศานติ์ | |
| องค์นราธาร | จักผังแผลง |
| ๒๙๒๏ จักยินศรศรับทเสียงแสดง | |
| เพราะคือเทพแปลง | ก็โอโฆษ |
| ๒๙๓๏ จักเห็นพลาพลทังสองโสด | |
| ย่อมเรืองศักดิโชติ | มหิทธิชาญ |
| ๒๙๔๏ จักยลฤทธีพลมาร | |
| อันแกล้วกล้าพาล- | อุกอาจ |
| ๒๙๕๏ ทัวเทพยตรีลุอำนาจ | |
| มารรุกราชรบ | สยบแสยง |
| ๒๙๖๏ ตรีโลกยเทพยอาจแขง | |
| มารเรี่ยวแรง | ก็ปราบปราม |
| ๒๙๗๏ สุรศรับทอสุรคาม | |
| เทพยเข็ดขาม | บ อาจทน |
| ๒๙๘๏ ในทีนี้เราก็จักได้ยล | |
| ชายเลิศพอคน | เรืองยศไกร |
| ๒๙๙๏ จักเข้าต่อณรงคชิงชัย | |
| โลกยจักไหว | เมรุมาศ |
| ๓๐๐๏ จักเห็นนารายณพิฆาต | |
| พาลอสุรราช- | พงศ์พันธุ์ ฯ |
สุราคณา ปทุมฉันท์ กลอน ๔ ๒๘ อักษร
| ๓๐๑๏ พระจึ่งเสด็จจร | |
| ในพงดงดอน | ค่าคิดกระศัลย์ |
| พลางยลผลไม้ | รายงอกเนืองนันต์ |
| คณาสัตวสบสรรพ์ | มี่ศรับทอึกอึง |
| ๓๐๒๏ พระทัยปลิวเปลี่ยน | |
| พระเนตรพิตเพียล | หยุดยั้งคำนึง |
| ชลเนตรฤๅขาด | วรพักตร์กำดึง |
| จิตไป่วายซึ่ง | เมตต์มิตรเสนหา |
| ๓๐๓๏ แม้นม้วยสูรย์จันทร์ | |
| ม้วยมิ่งแมนสวรรค์ | ต่ำใต้นาคา |
| ม้วยภูมิภาค | สิเนรุมหา |
| ม้วยอากาสา | สัตภัณฑสิงขร |
| ๓๐๔๏ ม้วยป่าหิมพานต์ | |
| ม้วยเบญจชลธาร | ชลสีทันดร |
| ม้วยสระอโนดาต | ไกรลาสศิขร |
| ม้วยหมู่นิกร | นรชนทังหลาย |
| ๓๐๕๏ แม้นม้วยสิทธิศักดิ์ | |
| ไป่ม้วยความรัก | เรียมไป่มิคลาย |
| พระยอดชีวิต | ติดต้องใจชาย |
| กี่เมื่อเรียมวาย | พระวรไมตรี |
| ๓๐๖๏ วรเกศภมู | |
| วรกรรณจักษู | นาสารูจี |
| วรกัณฐเรืองโชติ | ทันตโอษฐปรัตนี |
| หนุกาไกรศรี | คีวาพาหุไกร |
| ๓๐๗๏ ทศานักขัต | |
| มุกดาวรรัต- | นาภาภาคย์ไพ |
| ถันนังค์คือบูรณ์ | วิฑูรย์แสงใส |
| อุราวิไล | ประพาฬภาคา |
| ๓๐๘๏ อูรุทวยชงฆ์ | |
| วรบาทพิมพงค์ | ปีฐีกัจฉา |
| สุวรรณนิ่มเนื้อ | ภิกรรตรวิภา |
| วิภาควรรณา | หาไหนจะปาน |
| ๓๐๙๏ กลิ่นเกลี้ยงมฤธุรส | |
| คันโธบงกช | สรรพารสมาลย์ |
| แนบพาดชมเชิญ | จำเริญสงสาร |
| กลั้วกลิ่นดิ้นดาล | แนบนิตย์รมเย |
| ๓๑๐๏ เนียมแนบนิทรา | |
| ตราบพระทิวา- | กรแสงอุเท |
| ฤๅหวนแปรพักตร์ | จากองคชาเย |
| เกี้ยวกรนิเทร | ห่อนฤๅคลายองค์ |
| ๓๑๑๏ ยังไป่สิ้นสุด | |
| สวาดิด้วยนุช | พระทัยเจตนจง |
| เมื่อฤๅเรียมพบ | ประสบสมองค์ |
| อาดูรเรียมทรง | จึ่งวายคลายศัลย์ |
| ๓๑๒๏ ยังไป่เห็นพักตร์ | |
| เรียมยังแค้นนัก | แต่เรียมจากกัน |
| เรียมหน่วงพระชีพ | ฟังข่าวจอมขวัญ |
| ถ้านุชเสวยสวรรค์ | จักปลงชีพตาม |
| ๓๑๓๏ เรียมรู้แต่ข่าว | |
| ว่านุชเนาด้าว | พิภพสุรนาม |
| เสวยมรณโศก | ไป่รู้เนื้อความ |
| เรียมจักจรตาม | ให้รู้กิตยา |
| ๓๑๔๏ ครั้นเรียมยังทรง | |
| ชีวาตมตามจง | พานพบวนิดา |
| เปนตาย บ คิด | แก่กายชีวา |
| เมตต์มิตรปิยา | ร้อยเท่าพันทวี |
| ๓๑๕๏ เรียมจักกลับคืน | |
| แสวงภรรยาอื่น | โกฏิแสนแม้นมี |
| ไป่เปรียบพระนุช | สุทธิใสราศี |
| หาทั่วภพตรี | วรภาคยฤๅปาน |
| ๓๑๖๏ ฤๅหนึ่งเอือดอาย | |
| แก่เทพยทังหลาย | อสุราพาล |
| จักเยาะไยไพ | ว่าละวรมาลย์ |
| ต่างองค์สรวลสาร | ว่ากลัวไพรี |
| ๓๑๗๏ แม้นพวกพลาสูร | |
| รากษสเพียบพูน | ณรงคยุทธี |
| เรียม บ อาจถอย | คณสุรไพรี |
| แม้นมาทังตรี | พิภพพวกพาล |
| ๓๑๘๏ ช่องชาติอาธรรม์ | |
| จักม้วยสิ้นกรรม์ | ศรมาศจักผลาญ |
| ผู้มิทารุณ | จักพลอยสูญปราณ |
| ที่แท้ในกาล | ณรงคพาธา |
| ๓๑๙๏ สององค์ยูรยาตร | |
| ถับเถิงพนวาส | ไทรรุกขฉายา |
| จึ่งพระวรเชษฐ์ | ดำเนินวัจนา |
| โชงการแก่รา- | ชายุพเยาวมาลย์ |
| ๓๒๐๏ โอ้พระกนิษฐนาถ | |
| แต่เราลีลาศ | ตามองค์นงคราญ |
| สุดที่พลาศรับท์ | วรบาททบทาน |
| บัดนี้สถิตสถาน | ไทรรุกขฉายา |
| ๓๒๑๏ ให้หายเสวยภักษ์ | |
| แล้วจึ่งเราจัก | อนุจรไคลคลา |
| ยุวภารนุภักดิ | เชิญตามปรีชา |
| จึ่งองค์ศรีรา- | มาเสด็จเนาใน |
| ๓๒๒๏ พระพายชายพัด | |
| วรเจตนกำจัด | เถิงองค์ทรามวัย |
| ละห้อยเหงาเงียบ | จักเสวยนิไทร |
| จึ่งตรัสแก่ไท | กนิษฐราชา |
| ๓๒๓๏ เจ้าเข้ามาชิด | |
| องค์พี่จะนิทร | ใต้รุกขฉายา |
| ให้สว่างอาดูร | คลายโศกไสยา |
| พระน้องจงมา | ระวังระไว |
| ๓๒๔๏ จึ่งเอาเพลานุช | |
| ต่างหมอนทองอุตม์ | รองพระเศียรใน |
| ป่าเวศคร่ำครวญ | เถิงนิ่มนวลใส |
| พระชลเนตรไหล | เต็มเพลายุพา |
| ๓๒๕๏ ความยากเรียมเอย | |
| ค่าใครเห็นเลย | หนอเภาพะงา |
| แต่สององค์จร | ติดตามนุชมา |
| วายชีพใครค่า | จักมาพบพาน |
| ๓๒๖๏ พระกนิษฐ์เอาภู- | |
| ษาทิพไพรู | เช็ดจักษุชลธาร |
| ค่อยถนอมกรลูบ | วรพักตรจักรพาฬ |
| พิศพักตรพานการ | เห็นเศร้าศรีหมอง |
| ๓๒๗๏ แล้วเบือนพักตรา | |
| ทรงแสนโศกา | ชลเนตรเนืองนอง |
| คิดครวญอนาถ | เถิงองค์ลำยอง |
| พระเชษฐเห็นน้อง | เร่งเศร้าโศกา |
| ๓๒๘๏ โอ้แก้วพี่เอย | |
| สองราเราเคย | นิทรแท่นรัตนา |
| เคยนั่งกองแก้ว | วรรัตนภาคา |
| ครั้งนี้เรามา | นั่งนิทรภูมิดล |
| ๓๒๙๏ ทรงแสนโศกา | |
| รำเพยวาตา | พานพัดวิมล |
| ลืมพระสติยา | เสวยนิทราดล |
| ด้วยแสนโศกทน | อาดูรมานาน |
| ๓๓๐๏ เมื่อจะก่อเหตุ | |
| วายุบุตรเอาเพศ | เปนพานรชาญ |
| เมื่อจักมาพบ | พลหมู่ทวยหาญ |
| จักคุมไปผลาญ | ลงกาธานี |
| ๓๓๑๏ ฝ่ายพระนุชลักษณ์ | |
| คอยภารนุภักดิ | กราบเกล้าดุษฎี |
| พลางพิตเพียลดู | ช่องมรรควิถี |
| สัตว์พาลอรี | อันจะมาบีฑา |
| ๓๓๒๏ พระทรงขรรค์ชัย | |
| ระวังระไว | ตามคำเชษฐา |
| บได้ติงองค์ | เพื่อให้พี่ยา |
| เน่งนอนเต็มตา | ด้วยพระภักดี |
| ๓๓๓๏ ฝ่ายพระบรม- | |
| จักรรัตนบรรทม | ใต้รุกขสาขี |
| สำเริงสติยา | สำรวมกายี |
| ทิวากรลี | ลาสายาณโห |
| ๓๓๔๏ พระพายพัดเฉื่อย | |
| แต่พอรวยเรื่อย | สำราญกาโย |
| คิดควรปรานี | หน่อจักรปาโณ |
| เทวารุกโข | ชวนกันรักษา ฯ |
----------------------------
