| กรม |
ลำดับ หมวดหมู่ คุ้มภัยทุกกรม หมายถึง คุ้มภัยทุกอย่าง |
| กรรณ |
หู |
| กรรตรา |
เสน่ห์ สะกด (ส. กรฺตร) |
| กรรตราสงค์ |
กรรตรา (เสน่ห์) + สงค์ (ความเกี่ยวพัน) ความหมาย โดยรวมคือ ผูกมัดไว้ด้วยเสน่ห์ |
| กรรทรรณ |
กรรท (ส. กรุท) สั่น คราง + อรณ (ส.) จากไป ไปเป็นของผู้อื่น เรียมโรทดกรรทรรณ ตัวพี่ ต้องร้องไห้ ครีาครวญเมื่อน้องจากไป |
| กรรทิตัง |
ถูกกระทำให้หวั่นไหวคร่ำครวญ (ส. กรุท + ิต) |
| กระแน่ง |
แน่ง นางงาม เติม กระ หน้าศัพท์ เป็น กระแน่ง ลักษณะเดียวกับ ทำ เป็น กระทำ |
| กระบี่ |
ลิง แผลงมาจาก กปิ |
| กระเมริม |
คระเมิม ดุร้าย น่ากลัว |
| กระหนกระหาย |
กระวนกระวาย เดือดร้อน |
| กระเหม่น |
เขม้น มอง เพ่งมอง |
| กลอยสวาดิ |
หญิงอันเป็นที่รัก ร่วมรักใคร่ |
| กลั้ว |
เคล้า ระคน |
| กลาภัย |
กลา ส่วนหนึ่ง กลาภัย ส่วนแห่งความน่ากลัว ในที่นี้หมายถึง ตกอยู่ในห้วงแห่งภัย |
| กังขา |
ความเคลือบแคลง ความสงสัย |
| กังขาน |
กังขา + ต แปลง ต เป็น น ให้รับส่งสัมผัสตามบังคับคำประพันธ์ |
| กัจฉา |
ปลายแขน |
| กัณฐ์ |
คอ |
| กันแสง |
ร้องไห้ |
| กัลปหุกา กัลปหูกา |
กัลป ประเสริฐ หู + ก ผู้บวงสรวง ผู้บูชา
อรองค์ทรงศุภลักษณะ คิดคือกัลปหูกา
หมายถึงนางสีดาเป็นผู้มีลักษณะอันประเสริฐ ควรเป็นผู้ที่ได้รับการบูชา
|
|
กัลเหา
|
กลมกล่อม อ่อนหวาน แผลงจาก กัลเอา |
| ก้าง |
กั้น ขวาง |
| กาญจนลดา |
ลดาทอง ไม้เถาทอง |
| กามัย |
ความปรารถนา |
| กามาสาร |
กามา (ความรัก) + สาร (อันบุคคลพึงระลึกถึง)
คุณาวรบิดุรามารดูรกามาสาร หมายถึง คุณของบิดา มารดาผู้ประเสริฐอันเป็นที่รักพึงระลึกถึง
|
| กำจัด |
พลัด แยก |
| กำดึง |
ทำให้รู้ |
| กิตย |
กิจ เรื่องราว ข้อความ |
| กินนร |
คนครึ่งนก ถ้าเป็นเพศหญิงเรียกว่า กินรี |
| กี |
กี่ เท่าไร กีเมื่อฤๅสมกัน เมื่อไรจะได้อยู่ร่วมกัน |
| กุมพล |
ต้นฉบับตัวเขียนบางเล่มใช้ กุมภณฑ์ ยักษ์ตนหนึ่งในเรื่องรามเกียรติ์ |
| กุมกัณฑ์ |
กุมภ + อัณฑ ผู้มีอัณฑะดังหม้อ หมายถึง ยักษ์ |
| กุมภีล์ |
จระเข้ |
| เกลือก |
เกรง แม้ว่า |
| เกศ |
ผม บางครั้งหมายถึง ศีรษะ |
| เก้าแก้ว |
แก้วเก้าประการ หรือเนาวรัตน์ ได้แก่ เพชร ทับทิม มรกต บุษราคัม โกเมน นิล มุกดา เพทาย ไพฑูรย์ |
| เกี้ยว |
รัด เกี่ยว พัน เช่น กอดเกี้ยวคือกาญจนลดา |
| แก้ว |
ประเสริฐ ดีเลิศ บางทีใช้ในความหมายแทนหญิงที่รัก |
| แก้วกับตน |
หญิงที่รัก |
| โกญจ |
นกกระเรียน |
| โกฏิ |
จำนวนลิบล้าน |
| โกมุท |
บัวชนิดหนึ่งดอกสีแดง |
| โกลา |
เอิกเกริก วุ่นวาย ตัดศัพท์จาก โกลาหล |
| โกลาคีรี |
ชื่อภูเขา |
| ไกรศรี |
ยิ่งด้วยสิริ มีสิริยิ่ง หนุกาไกรศรี คางที่มีสิริยิ่ง |
| ไกรลาส |
ชื่อเขาที่ประทับของพระศิวะ |
| จร |
ไป เที่ยวไป |
| จรด |
ถึง จ่อให้ถึง |
| จรล |
จรัล ไป เดินไป |
| จรัง |
จร ไป |
| จรี |
มีด หอก ดาบ ในที่นี้น่าจะมาจาก จร ลงวิภัติเป็น จรี หมายถึง ไป มีอาการไป |
| จล |
หวั่นไหว |
| จักรปาณี |
ผู้ถือจักร หมายถึง พระนารายณ์ |
| จักรวาฬ จักรวาฬา |
จักรวาล |
| จักษุ จักษู |
ตา |
| จักษุธาร |
น้ำตา |
| จัตดูรเทพย |
จัตตุรเทพ จตุรเทพ หมายถึง ท้าวจตุโลกบาล เทวดาผู้รักษาทิศทั้ง ๔ |
| จันทิมา |
พระจันทร์ ดวงจันทร์ |
| จาบัลย์ จำบัลย์ จำบาล |
สะอึกสะอื้น ครํ่าครวญทุรนทุราย |
| จินดา |
จินต จินตา ความคิด |
| จินต์จล |
คิดหวั่น หวาดหวั่น |
| จินเต |
ในความคิด |
| จุติ |
เคลื่อน ตายเพื่อไปเกิด ใช้กับเทวดา |
| จุมพิต |
จูบด้วยปาก จุมพิตถนังค จูบด้วยปากที่ถัน |
| เจียร |
เนิ่นนาน แผลงศัพท์จาก จิร เป็น เจียร จำเนียร |
| แจจัน |
เบียดเสียดยัดเยียดกัน อึกทึก อื้ออึง |
| โจษจล |
โจษจน โจษจัน พูดกันเซ็งแซ่ ส่งเสียงอื้ออึง |
| ทบ |
เพิ่มเข้ามา ทั่วโลกทบทาง เพิ่มเข้ามาทุกทิศทุกทางทั่วภพ |
| ทรหวน |
พัดหอบเอาไป |
| ทราย |
กวาง เนื้อทราย เช่น ป่างเมื่อตรัสใช้ ให้เรียมตามทราย |
| ทฤฆายุศม |
ทีฆายุ มีอายุยืนยาว |
| ทฤษา ทฤษฎี |
เห็น มองเห็น |
| ทวน |
กลับ ย้อนกลับ ทวนเทา ย้อนกลับไปกลับมา |
| ทวย |
ทวิ แปลง ิ เป็น ย ทั้งสอง สองชงฆ์ทวยบาทา แข้งและเท้าทั้งสอง |
| ทศทิศเทวา |
เทวดาในทิศทั้งสิบ |
| ทศศิโรตม์ ทศศีรา |
ผู้มีสิบเศียร หมายถึง ทศกัณฐ์ |
| ทักขิณา |
ทักขิณ ทักษิณ เบื้องขวา |
| ทัง |
ทั้ง ทังสอง ทั้งสอง |
| ทังวน |
ทำวน ห่วงใย วุ่นวายใจ |
| ทัดทาย |
ทัดทาน พูดทักท้วง ห้ามปราม |
| ทันต |
ฟัน |
| ท่าว |
ล้ม ยอบลง ทรุดลง |
| ทิวากร |
ดวงอาทิตย์ |
| ทิวารตี |
กลางวันและกลางคืน |
| เทวยาคาศน์ |
น่าจะมาจาก เทวยา (เทวี, นางกษัตริย์, นางฟ้า) + ขาทิ (เครื่องประดับจำพวกแหวนหรือกำไล) เทวยาขาทิ์ หมายถึง แหวนหรือกำไลมือของนางฟ้า |
| เทวารุกโข |
รุกขเทวดา |
| เทา |
ไป |
| โทรมนัส |
โทมนัส ความเสียใจ เป็นทุกข์ใจ |
| นฤบดี |
นรบดี ผู้เป็นใหญ่ในหมู่มนุษย์ พระราชา |
| นวย |
เยื้องกราย |
| นักขัต |
นข นขา เล็บ
ทศานักขัต เล็บทั้งสิบ
|
| นันต์ |
มากมาย ไม่มีที่สิ้นสุด ตัดศัพท์จาก อนันต์ |
| นาคา นาคี |
นาค อมนุษย์จำพวกหนึ่ง มีถิ่นอาศัยในนาคพิภพ |
| นาภิ นาภี |
สะดือ ท้อง |
| นารท |
นารทมุนี ฤๅษีตนหนึ่ง ตามเนื้อความในราชาพิลาปคำฉันท์ ว่าเป็นผู้มอบแหวนของพระอิศวรให้แก่นางสีดา |
| นิ |
นี้ |
| นิทร นิทรา นิเทร นิไทร |
นอน การนอน |
| นิมลา |
นิ + มล ปราศจากมลทิน ไม่มีราคี |
| นิรา |
ปราศจาก |
| นิฤมล |
นิรมล ปราศจากมลทิน |
| นิฤมาณ |
นิรมาณ การสร้าง การทำ |
| นิฤยา |
นิรยา นรก |
| นิลดา |
นิลตา มีความเป็นนิล ในที่นี้ใช้ในความหมายว่า ดำดั่งนิล |
| นิลุบล |
บัวขาบ |
| นุ |
นั้น |
| นุจร |
ไปตาม ตัดศัพท์จาก อนุจร |
| นุชมาลย์ |
อนุช (น้อง) + มาลย์ (ดอกไม้) ในที่นี้หมายถึง นางอันเป็นที่รัก |
| เน่ง |
นิ่ง ไม่ไหวติง |
| เนา |
อยู่ |
| เนียม |
คู่ จำนวนสอง (ข. นึม)
เนียมแนบนิทรา เราทั้งสองแนบนอน
|
| เนืองนันต์ |
จำนวนมาก มากมาย |
| แนบ |
แอบ เบียดชิดสนิท |
| บง |
มอง แลดู |
| บงกช |
เกิดแต่โคลน (ส. ปงฺก + ช) หมายถึง บัว |
| บรมจักรรัตน์ |
ผู้มีจักรแก้วอันยิ่งใหญ่ คือ พระจักรพรรดิ์ ในที่นี้หมายถึง พระราม |
| บรรทม |
นอน |
| บรรทับ |
ประทับ แนบ กดแนบลง เช่น อุระบรรทับอุรา |
| บรรพต |
ภูเขา |
| บเริ่ม |
น่าจะมาจาก บริรม ปริรม ชอบใจ ยินดี บเริ่มเราชายเลิศคน ยินดีว่าเราเป็นยอดชาย |
| บฤษฐี |
ปฤษฐี หลัง เบื้องหลัง |
| บั้น |
ส่วน ตอน |
| บันทำ |
ทำ |
| บัพภาร |
เงื้อม ชะง้ำ (ป ปพฺภาร) |
| บาบี |
คนมีบาป คนมีความชั่ว |
| บำรัด |
แต่ง แผลงจาก ปรัด เช่น บำรัดพยัชนีรมเยอ |
| บิญจางค์ |
เบญจางค์ องค์ห้า บิญจางค์คณาคีต หมายถึง เบญจดุริยางค์ คือ เครื่องดนตรีห้าอย่าง |
| บิดุรา |
บิตุรา บิดา พ่อ |
| บีฑา |
เบียดเบียน รบกวน |
| บุจฉา |
ปุจฉา ถาม |
| บุรพ บูรพ |
เบื้องหน้า ก่อน |
| บุษปผา |
ดอกไม้ สร้างคำโดยการรวมศัพท์
ปุษฺป (ส.) และ ปุปฺผ (ป.)
|
| บูรณ์ |
เต็ม บริบูรณ์ |
| บูราปัจฉา |
บุร + ปัจฉ เบื้องหน้าและเบื้องหลัง |
| เบกษา |
ความเพ่ง (ป. เปกฺขา, ส. เปฺรกฺษา) |
| เบญจชลธาร |
แม่นํ้าสำคัญห้าสาย คือ คงคา ยมุนา อจิรวดี สรภู และ มหิมหานที |
| เบือน |
หันไป เบือนบ่าย หันหน้ามุ่งไป |
| ประชาบดี |
เทพเจ้าผู้เป็นใหญ่ในหมู่สรรพสัตว์ |
| ประทุมา |
ประทุม ปทุม บัวหลวง |
| ประปาม |
ประ กระทบ ต่อสู้ ปาม พรวดพราด |
| ประพาฬ |
รัตนชาติชนิดหนึ่งสีแดงอ่อน เกิดจากหินปะการังใต้ทะเล |
| ประภาคย |
มีส่วนอันงาม โฉมประภาคยพิมล มีรูปโฉมอันงาม ปราศจากมลทิน |
| ประลัยา |
ประลัย ความฉิบหายย่อยยับ |
| ประสาท |
ยินดีให้ โปรดให้ |
| ประสาธน์ |
เครื่องประดับ |
| ประสุม |
ประสม รวม ระคนกัน |
| ปรัตนี |
ภรรยา หญิงแม่เรือน (ป. ปตฺนี, ส. ปฺรตฺนี) |
| ปรัศว์ |
ข้าง ส่วนข้าง |
| ปราณ |
ลมหายใจ สัตว์มีลมหายใจ มีชีวิต |
| ปรารมภ์ |
ครุ่นคิด รำพึง |
| ปริลังค |
ปริ + สังค โอบกอดไว้โดยรอบ |
| ปลง |
เอาลง ทำให้ขาด |
| ปลาบ |
ความรู้สึกเสียววาบ |
| ปักษิ ปักษี |
นก |
| ปัจฉา |
เบื้องหลัง |
| ปัทม ปัทม์ |
บัวหลวงสีแดง ปัทมเพริศพรายพรรณ ปัทม ในที่นี้หมายถึง ฐานปัทม์ คือ ฐานบัวหน้ากระดานบัวคว่ำบัวหงายในสถาปัตยกรรมไทย |
| ปาง ป่าง |
ครั้ง เมื่อ |
| ปางมรณ์ |
เกือบตาย อาการปางตาย |
| ปาณ |
ลมหายใจ สรัปปาณ ลมหายใจของงู หมายถึง พิษที่ออกมากับลมหายใจของงู |
| ปานี้ |
ปานนี้ ป่านฉะนี้ |
| ปาวกาวจรี |
ปาวก (ไฟ) + อว (ลง) + จรี (ไป) มีไฟตกลง ในที่นี้หมายถึง ฟ้าแลบหรือฟ้าผ่า |
| ป่าเวศ |
ป่า เวศ น่าจะตัดศัพท์จาก พนาเวศ |
| ปิฐิ ปิฐี |
หลัง เบื้องหลัง |
| ปิย ปิยา |
ที่รัก |
| แปร |
เปลี่ยน กลับกลาย |
| รตี |
ราตรี เวลากลางคืน (ส. ราตฺริ, ป. รตฺติ) |
| รมเยอ |
รมย ยินดี บันเทิงใจ |
| รวย |
รื่น ๆ ชื่นใจ |
| รโส |
รส ต้นฉบับตัวเขียนบางเล่มเป็น รศโส |
| ระ |
พาน ถูก กระทบ |
| ระทด |
เศร้าสลด |
| ระลุง |
เป็นห่วง เป็นทุกข์ถึง |
| ระหวย |
รินรื่น ชื่น แผลงจากศัพท์ รวย เช่น ระหวยกลิ่นบุษปผาชาติ |
| รัตกำพล |
ผ้าส่านสีแดง |
| รัตติยา |
เวลากลางคืน |
| รัตนธำมรงค์ |
แหวนอันประเสริฐ แหวนแก้ว |
| รัตนาภา |
มีแสงรัศมีเรืองรองประเสริฐยิ่ง รัตน + อาภา |
| รัตนุตมางค์ |
ดวงแก้วอันสูงสุด รัตน + อุตม + องค์ |
| รัน |
ตี |
| รากษส |
ยักษ์ร้าย |
| ราค |
ความอยาก ความกำหนัด |
| ราคารมย์ |
บันเทิงใจในความกำหนัด |
| ราชไกรสร |
ราชสีห์ชนิดมีแผงขนที่คอ |
| ราชปักษา |
ราชาแห่งนก หมายถึง ครุฑ |
| ราชี |
ในที่นี้หมายถึง ความเป็นพระราชา แปลงศัพท์จาก ราชิน เช่น ธิดาราชี คือธิดาของกษัตริย์ทั้งหลาย |
| ราพณ์ |
ยักษ์ หมายถึง ราวณ หรือ ทศกัณฐ์ |
| ราโม |
ราม พระราม |
| ราศ |
จากไป ระเหระหน น่าจะตัดศัพท์จาก นิราศ |
| ราศี |
กอง ความสง่างาม ลักษณะอันดีของคน |
| รำเพย |
พัดมาแผ่ว ๆ |
| รำเม |
รมเม รม รื่นรมย์ ความยินดี |
| รุกขฉายา |
ร่มเงาไม้ |
| รุกเข รุกโข |
ต้นไม้ |
| รุจี รูจี |
ความงาม รุ่งเรือง |
| รุนัง |
ร้องไห้ รุทฺ (ส.) แปลง ท เป็น ม ศรับทรุนัง เสียงคร่ำครวญร้องไห้ |
| เรียม |
พี่ ตัวพี่ |
| โรทด |
ร้องไห้ นํ้าตา (ส. โรทต โรทน) |
| วจเน |
วจนะ คำพูด |
| วรภาคย |
มีส่วนอันงามเลิศ หมายถึง หญิงที่รัก |
| วรมาลย์ |
ดอกไม้อันเลิศ หมายถึง หญิงที่รัก |
| วรรณา |
วรรณ ผิว สี |
| วัชรี |
ผู้มีสายฟ้าเป็นอาวุธ คือ พระอินทร์ |
| วันา |
วนา ป่า |
| วาง |
ปล่อย ละ เรียมโศกฤๅวาง ตัวพี่โศกอยู่ไม่สิ้น |
| วางวู่ |
กระทำอย่างลุกลี้ลุกลน |
| วาตา |
ลม |
| วาม |
ข้างซ้าย เบื้องซ้าย วามปรัศว์ทักขิณา เบื้องซ้าย และเบื้องขวา |
| วาย |
๑. หมดสิ้น เช่น วายโศก
๒. ตี เช่น เอาพระกรวาย พระวรนาภี
|
| วายุบุตร |
บุตรของพระวายุ (พระพาย) คือ หนุมาน |
| วาร |
วัน |
| วิจล |
หวั่นไหว วุ่นวายใจ |
| วิชัย |
ในที่นี้หมายถึง วิชัยราชรถ |
| วิเชียร |
เพชร สายฟ้า |
| วิฑูรย์ |
ไพฑูรย์ รัตนชาติชนิดหนึ่งสีเขียว หรือสีผิวไม้ไผ่ |
| วิทยากินนรา |
วิทยาธรและกินนร |
| วิธวรรณ |
สีต่างๆ ตัดจากศัพท์ วิวิธวรรณ |
| วิภาค |
การแบ่ง การจำแนก |
| วิมานา |
วิมาน ที่อยู่ของเทวดา |
| วิเวก |
ความสงัด ความเปลี่ยวเปล่าวังเวงใจ |
| วิสดาร |
พิสดาร กว้างขวาง |
| วิสัญญี |
สลบ สิ้นสติ หมดความรู้สึก |
| วิหค |
ผู้ไปในอากาศ คือ นก |
| แวะวาง |
หยุดระหว่างทางที่จะไป |
| สกุณ |
นก |
| สงค์ |
ความเกี่ยวข้องผูกพัน |
| สติยา |
สติ ความระลึกได้ ความรู้สึกตัว |
| สบ |
พบปะ |
| สบสรรพ์ |
ทุกสิ่งทุกอย่าง |
| สม |
ร่วมด้วยกัน ร่วมกัน |
| สมปฤดี สมปฤๅดี |
ความได้สติ ความรู้สึกตัว |
| สรพิศม |
อสรพิษ อาสิรพิษ สัตว์มีพิษที่เขี้ยว |
| สรรพาดม |
ร่างกายของตน สรรพ + อาตม |
| สรศรับท์ |
เสียง ซ้อนศัพท์ระหว่าง สร + ศัพท์ |
| สรัป |
งู งูพิษ |
| สราโรทต์ |
เสียงคร่ำครวญร้องไห้ สร + โรทต |
| สฤงคีต |
สังคีต การขับร้องบรรเลงดนตรี |
| สวาดิ |
รักใคร่ ยินดี |
| สองรา |
สองคน ทั้งสอง |
| สังโยค |
อยู่ร่วมกัน |
| สัชนี |
ในที่นี้น่าจะเกิดจากการตัดศัพท์ วิสัชนี วิสัชนา ถาม |
| สัตตา |
สัตว์ (ป. สตฺต) เช่น เรียมบอกซึ่งพรรคสัตตา |
| สัตภัณฑ์สิงขร |
เขาสัตบริกัณฑ์ที่ล้อมรอบเขาพระสุเมรุ มี ๗ ชั้นคือ ยุคนธร อิสินธร กรวิก สุทัศน์ เนมินธร วินตก และอัสกัณ |
| สันดา |
น่าจะตัดศัพท์มาจาก สันดาป สันตาป ความแผดเผา เร่าร้อน |
| สาขี |
มีสาขา กิ่งก้าน |
| สายสวาดิ |
หญิงอันเป็นที่รัก |
| สายัณห์ สายาณห |
เวลาใกล้ค่ำ โพล้เพล้ |
| สิงฆา |
นํ้ามูก (ส. สิงฺฆาณิกา) |
| สิเนรุ |
เขาพระสุเมรุ |
| สิมพลี |
ต้นงิ้ว เป็นที่ตั้งวิมานของพระยาครุฑ |
| สีทันดร |
ทะเล ๗ ชั้นที่ล้อมรอบเขาสัตบริภัณฑ์ เรียก สัตสีทันดร |
| สุทธิ |
ความปราศจากมลทิน ความหมดจด |
| สุนงค์ |
นางผู้ประเสริฐ ตัดจากศัพท์ สุ + อนงค์ |
| สุบรรณ |
ผู้มีขนงาม หมายถึง ครุฑ |
| สุยาม |
ชื่อเทวดาสุยามเทวบุตร หรือ ยามเทวบุตร อยู่ในสวรรค์ชั้นยามา |
| สุรามาศ |
ในที่นี๋หมายถึง ยักษ์ (มารีศ) ซึ่งแปลงเป็นกวางทองไปล่อพระราม |
| สุรินทร |
ผู้เป็นใหญ่ในหมู่เทวดา |
| สุริยพล |
กำลังของดวงอาทิตย์ แสงอาทิตย์ |
| เสนหา |
ความรัก |
| เสวยกรรม |
รับผลของกรรม |
| เสาวนีย์ |
คำพูดของนางกษัตริย์ |
| โสภณ |
งาม |
| โสภาคย |
ความงาม ความเจริญ |
| โสม โสรม |
พระจันทร์ |
| โสฬส |
จำนวน ๑๖ หมายถึง รูปภูมิพรหมทั้ง ๑๖ ชั้น |
| ไสยา |
นอน การนอน |
| อจล |
ไม่หวั่นไหว |
| อณุบิดุ |
อณุปิตุ น่าจะหมายถึง น้องของพ่อ คือ อา |
| อนนต์ อนันต์ |
มากมาย ไม่มีที่สิ้นสุด อน + อันต |
| อนุจร |
ตาม ตามไป ผู้ตามไป |
| อนุทิศ |
ตามทิศ |
| อนุเลียม |
เลียม เดินเลาะ อนุเลียม น่าจะเป็นการสร้างคำประสมระหว่าง อนุ (ตาม) + เลียม มีความหมายว่า เดินเลาะตามไป |
| อโนดาต |
ชื่อสระแห่งหนึ่งในป่าหิมพานต์ |
| อภิกรรตร |
มีเสน่ห์อย่างยิ่ง อภิ (ยิ่ง) + กรรตร (สะกด, เสน่ห์) |
| อร |
ที่พอใจ ที่ยินดี หมายถึง หญิงที่รัก |
| อรรคเทวียา |
อัครเทวี มเหสี ชายา จงอรรคเทวียาช่วยพยาบาล หมายถึง ขอให้ชายาของทวยเทพ ทั้งหลายช่วยดูแลนางด้วย |
| อรรถ |
ความประสงค์ เนื้อความ |
| อรัญวา |
ป่า |
| อริ อริรา อรี |
ศัตรู ข้าศึก |
| อสุภังค |
อสุภงฺค (อสุภ + องค์) ส่วนที่ไม่งาม |
| อสัตย์ |
ไม่มีสัตย์ ไม่รักษาคำพูด |
| อสุร อสูร |
ยักษ์ |
| อสุรินทร |
ผู้เป็นใหญ่ในหมู่อสูร |
| อัคนา |
น่าจะแปลงจากศัพท์ อัคน อัคนี ไฟ |
| อัฐทิศ อัฐทิศานต์ |
ทิศทั้ง ๘ |
| อัยกา |
ปู่ |
| อัสสุนี |
อัสนี สายฟ้า อาวุธพระอินทร์ |
| อาเกียรณ |
มากมาย เกลื่อนกล่น |
| อาดุร |
เดือดร้อน ทุกข์กายทุกข์ใจ |
| อาธรรม์ |
ไม่อยู่ในความถูกต้อง ไม่มีคุณธรรม |
| อากาสา |
พรหมชั้นอรูปภูมิ ตัดศัพท์จาก อากาสานัญจายตนพรหม |
| อารัมเภ |
อารัมภ ความปรารภ ความรำพึงรำพัน |
| อำมร |
อมร ผู้ไม่ตาย หมายถึง เทวดา |
| อิดใจ |
เหนื่อยใจ อ่อนใจ |
| อิทธิพลา |
กำลังฤทธิ์ |
| อินทรี |
นกใหญ่ชนิดหนึ่ง |
| อึกอึง |
เสียงอึกทึกอื้ออึง |
| อื้น |
เอื้อน พูด บอก |
| อุดมางค อุตมางค์ |
ส่วนสูงสุด ประเสริฐสุด |
| อุเท |
ขึ้น (ส. อุทุ) ตราบพระทิวา กรแสงอุเท กระทั่งดวงตะวันขึ้น |
| อุบาทว์ |
อัปรีย์ จัญไร |
| อุปรไมย |
อุปไมย เปรียบสิ่งที่ควรนำมาเปรียบ |
| อุโรธ อุโรธา อุโรธาน |
แผลงจากศัพท์ อุรุ + ธ ทรงไว้ซึ่งความใหญ่โต ปราสาทอุโรธ ปราสาทใหญ่โต คณะหมู่อโรธา เหล่า (บริวาร) อันยิ่งใหญ่ |
| อุลุ |
นกเค้าแมว (ส. อุลูก) |
| อูรุ |
ต้นขา ขาอ่อน |
| เอือดอาย |
ปราศจากความอาย เอือด ปราศจาก ไม่มี (ข. อิต) |
| โอโฆษ โอโฆษณ |
กึกก้อง |
